وبلاگ

       وجود اطلاعات مالی شفاف و قابل مقایسه یکی از ارکان مهم پاسخ­گویی و تصمیم­­گیری آگاهانه بوده و در رشد و توسعه­ اقتصادی اثرگذار است. اگر چه اطلاعات مالی از منابع مختلف قابل استخراج است، اما در حال حاضر صورت­های مالی هسته­ی اولیه­ی منابع اطلاعات مالی را تشکیل می­دهد و تقریبا حسابداران مسئول تهیه و ارائه­ این صورت­ها هستند. از آن جا که صورت­های مالی به عنوان مهم­ترین منبع اطلاعاتی برای انعکاس نتایج عملکرد و وضعیت مالی و جریانات نقدی واحدهای تجاری شناخته شده است، به همین دلیل مبنای تهیه­ صورت­های مالی که همان استانداردهای حسابداری هستند، از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است و یکی از الزامات تهیه و ارائه­ اطلاعات مالی با کیفیت مطلوب، وضع و تدوین اصول و استانداردهای حسابداری و رعایت آن­ها در عمل می­باشد(مشایخ و همکاران،1391).
     یکی از ویژگی­های کیفی مهم استانداردهای حسابداری، قابلیت مقایسه است که باید به عنوان یک مبنا در تهیه­ صورت­های مالی در نظر گرفته شود.
       سیستم حسابداری را می­توان به عنوان یک نقشه از رویدادهای اقتصادی صورت­های مالی تعریف کرد. دو شرکت زمانی دارای سیستم حسابداری مشابه هستند که صورت­های مالی قابل مقایسه­ ای در مجموعه­ی رویدادهای اقتصادی مشابه ارائه دهند. قابلیت مقایسه­ صورت­های مالی به استفاده­کنندگان کمک می­ کند تا اطلاعات صورت­های مالی را با هزینه­ کم تفسیر کنند و به آن­ها در شناسایی شباهت­ها و تفاوت­های بین رویدادهای اقتصادی شرکت­ها کمک می­ کند. به عبارت دیگر قابلیت مقایسه­ صورت­های مالی مطلوب است زیرا تخصیص بهینه­ سرمایه را آسان می­ کند. در نهایت زمانی که صورت­های مالی قابلیت مقایسه دارند، سرمایه گذاران قادر خواهند بود معاملات و رویدادهایی که زیربنای صورت­های مالی هستند را نسبت به گذشته ارزیابی کنند. به عنوان مثال قیمت جاری سهام منعکس­کننده­ انتظارات بازار در مورد عملکرد آتی شرکت است و اگر پیش ­بینی سودهای آتی بهتر انجام گیرد، قیمت سهام می ­تواند حاوی اطلاعات مفیدی باشد(چوی و همکاران، 2013).
        چندین عامل در مورد اهمیت قابلیت مقایسه­ صورت­های مالی شرکت­ها در تحلیل­های مالی وجود دارد. بر اساس کمیسیون بورس اوراق بهادار، زمانی که سرمایه ­گذاران در مورد شایستگی و قابلیت مقایسه­ سرمایه ­گذاری­هایشان قضاوت می­ کنند تخصیص کارآمد سرمایه آسان و اعتماد سرمایه­گذار افزایش می­یابد. سودمندی قابلیت مقایسه در بیانیه­ی مفاهیم حسابداری هیئت استانداردهای حسابداری مالی تاکید شده است. هیات استانداردهای حسابداری مالی بیان می­ کند که تصمیمات سرمایه ­گذاران و اعطای وام مستلزم ارزیابی فرصت­های جایگزین می­باشد و سرمایه ­گذاران اگر اطلاعات مقایسه­ ای نداشته باشند نمی­توانند به طور منطقی تصمیم بگیرند. با وجود اهمیت قابلیت مقایسه، معیارهای اندازه گیری قابلیت مقایسه­ صورت­های مالی کاملا مشخص نیست و شواهد کمی از سودمندی قابلیت مقایسه­ صورت­های مالی برای استفاده­کنندگان وجود دارد(دی­فرانکو و همکاران، 2011).
       هیات استانداردهای حسابداری مالی بیان می­ کند که اهداف کلی گزارش­های مالی فراهم کردن گزارش­های شرکت­های موجود و سرمایه ­گذاران بالقوه و بدهکاران با اطلاعاتی که آن­ها را به ارزیابی مقدار، زمان و خالص وجوه نقد آتی نامطمئن واحد قادر می­سازد. هیات استانداردهای حسابداری مالی بیان می­ کند که صورت­های مالی قابل مقایسه در همه­ی شرکت­ها و در هر زمانی به استفاده­کنندگان در شناسایی شباهت­ها و تفاوت­های بین اقلام کمک می­ کند. به­ویژه برای اطلاعاتی که قابل مقایسه باشند همه­ی چیزهای مشابه باید به طور مشابه دیده شوند و چیزهای متفاوت باید به طور متفاوت دیده شوند. قابلیت مقایسه­ صورت­های مالی افزایش نمی­یابد اگر به چیزهای غیرمشابه به طور مشابه و اگر به چیزهای مشابه به طور متفاوت نگریسته شود( کیم و همکاران،2012). 
1-2 بیان مسئله
      هدف اصلی حسابداری ارائه­ اطلاعات مفید برای تصمیم­ گیری­ های استفاده­کنندگان صورتهای مالی است. اطلاعاتی که در صورت­های مالی ارائه می­ شود، در صورتی مفید خواهد بود که از ویژگی­های کیفی خاصی برخوردار باشد. استفاده­کنندگان صورت­های مالی باید بتوانند صورت­های مالی واحد تجاری را طی زمان، جهت تشخیص روند تغییرات در وضعیت مالی، عملکرد مالی و انعطاف­پذیری مالی واحد تجاری مقایسه نمایند. آن­ها هم­چنین باید بتوانند صورت­های مالی واحد­های تجاری مختلف را مقایسه کنند تا وضعیت مالی، عملکرد مالی و انعطاف­پذیری مالی آن­ها را نسبت به یکدیگر بسنجند. به منظور قابل مقایسه نمودن صورت­های مالی واحد تجاری در دوره های مختلف، ضرورت دارد اثرات معاملات و سایر رویدادهای مشابه در داخل واحد تجاری با ثبات رویه اندازه ­گیری و ارائه شود(مجتهدزاره و مددی نعمتی،1384).
       یکی از مهم­ترین اهداف یکسان­سازی جهانی استانداردهای حسابداری افزایش قابلیت­مقایسه­ صورت­های مالی است. از دیدگاه نظری این توافق وجود دارد که داشتن مجموعه­ی واحدی از استانداردهای با کیفیت بالا به نفع سرمایه ­گذاران است و منجر به كاهش هزینه­ های اداری جهت دسترسی به بازارهای سرمایه در سراسر جهان می­گردد. در یک بازار سرمایه­ یكپارچه، منطق وجود مجموعه­ی واحدی از استانداردها آشكار است، زیرا این مجموعه­ی واحد، مقایسه­پذیری و درك گزارش­گری مالی را بهبود می­بخشد و بکارگیری سرمایه در

 فراسوی مرزهای سیاسی را كاراتر می­سازد. گزارش­گری مالی از طریق اینترنت در حال رایج شدن است و سرمایه ­گذاران از هر كشوری، صرف­نظر از كشورهای محل اقامت آن­ها به اطلاعات مالی شركت­ها دسترسی دارند و تنها در صورت استفاده از استانداردهای یكنواخت گزارش­گری مالی می­توان وضعیت مالی شركت­های سراسر دنیا را با یكدیگر مقایسه کرد­(فروغی و اشرفی،1388).

       همان­طور که گفته شد یکی از اهداف حسابداری و تهیه صورت­های مالی، فراهم کردن اطلاعات سودمند به منظور تسهیل تصمیم ­گیری است. از جلو­ه ­ها­ی این سودمندی توان پیش ­بینی اقلام صورت­های مالی است. پیش ­بینی عاملی کلیدی در تصمیم­ گیری­ های اقتصادی است. سرمایه­گذاران، اعتباردهندگان، مدیران و دیگر اشخاص در تصمیم­ گیری­ های اقتصادی متکی به پیش ­بینی و انتظارات هستند. از آ ن جایی که سرمایه ­گذاران و تحلیل­گران مالی از سود به عنوان یکی از معیارهای اصلی برای ارزیابی شرکت­ها استفاده می­ کنند، آنان تمایل به اندازه ­گیری میزان سودآوری آتی دارند تا نسبت به نگهداری یا فروش سهام خود تصمیم ­گیری کنند. آنان با پیش ­بینی سود، نسبت به وضعیت یک شرکت قضاوت می­ کنند، زیرا در اصل تفاوت در این پیش­بینی­هاست که تخصیص منابع سرمایه به بخش­ها و واحد­ها­ی مختلف تجاری را تعیین می­ کند. این موضوع برای سرمایه ­گذاران بالقوه نیز اهمیت دارد. آن­ها با پیش ­بینی جریان­های نقدی و سودهای آتی نسبت به سرمایه ­گذاری و تخصیص منابع سرمایه­ خود اقدام می­ کنند. به طور کلی ارزش اطلاعات حسابداری با ارزش و محتوای پیش ­بینی آن سنجیده می­ شود. از این رو هرگونه پژوهش که توان حسابداری را برای شناخت محتوای اطلاعات حسابداری، به ویژه از نظر توان پیش ­بینی افزایش دهد، به همان نسبت برای حسابداری مهم است و به همین ترتیب برای زمینه ­های مربوط به حسابداری نظیر مدیریت امور مالی اهمیت دارد(علوی طبری و جلیلی، 1385).
       پژوهش­های قبلی اشاره دارند که کیفیت بالای افشا می ­تواند به سرمایه ­گذاران در پیش ­بینی عملکرد آتی شرکت کمک کند و برخی مطالعات اخیر نیز استفاده از استانداردهای بین ­المللی گزارشگری مالی را به عنوان یک وسیله برای بهبود قابلیت مقایسه می­پذیرند، این مطالعات حاوی اطلاعاتی از سودمندی قابلیت مقایسه در مورد افزایش تجزیه و تحلیل اطلاعات محیط کسب و کار است.
       برادشو و همکاران(2009) و همچنین دی فرانکو و همکاران (2011) با بهره گرفتن از اندازه ­گیری قابلیت مقایسه در سطح شرکت نشان دادند که برای شرکت­هایی که قابلیت مقایسه­ بالایی با صنایع هم­صنف خود دارند؛ دقت پیش ­بینی سود توسط تحلیل­گران مالی بالاست و پراکندگی کمتری وجود دارد. به عبارت دیگر فنگ و همکاران(2012) و کیم و همکاران (2013) گزارش کردند که قابلیت مقایسه در بازارهای اعتباری خصوصی و عمومی نیز سودمند است. با توجه به پیامدهای قابلیت مقایسه برای تخصیص بهینه­ سرمایه، چن و همکاران (2013) مطالعاتی انجام داده­اند که نشان می­دهد در شرکت­هایی که با صنایع هم­صنف خود قابل مقایسه باشند، سرمایه ­گذاران در محیط کسب و کار بهتر می­توانند تصمیم ­گیری کنند. هم­چنین کمپبل و یانگ(2012) نشان دادند زمانی که قابلیت مقایسه­ صورت­های مالی بین شرکت­ها وجود دارد تاثیر منفی اخبار صنایع هم­صنف بر قیمت سهام افزایش می­یابد و سرمایه ­گذاران بهتر می­توانند تاثیر انتشار اخبار بر صنایع هم­صنف را درک کنند.
       هاو و همکاران(2012) نشان می­ دهند سودمندی اطلاعات قیمت سهام در مورد سودهای آتی تا چه اندازه اطلاعات ارزشمندی از چشم­انداز آتی شرکت­ها را برای سرمایه ­گذاران فراهم می­ کند و در قیمت سهام تاثیر دارد. همچنین آن­ها نشان دادند که اطلاعات بیشتر در مورد معاملات و فعالیت­های جاری شرکت­ها می ­تواند پیش ­بینی دقیق سرمایه ­گذاران از عملکرد آتی شرکت را تسهیل نماید. به طور مشابه، سرمایه ­گذاران می­توانند برای به دست آوردن اطلاعات بیشتر در مورد معاملات و فعالیت­های اساسی شرکت به صورت­های مالی قابل مقایسه اتکا کنند که از طریق رویه­ ها، برآوردها و مفروضات حسابداری ایجاد می­ شود. با بهره گرفتن از قابلیت مقایسه­ اطلاعات حسابداری، سرمایه ­گذاران قادر خواهند بود شباهت­ها و تفاوت­های بین شرکت­ها را شناسایی کنند(چوی و همکاران،2013). 
       در این پژوهش ارتباط بین قابلیت مقایسه و بازده سهام بررسی می­ شود که برای تخصیص بهینه­ سرمایه ضروری است از طریق ضریب واکنش سود آتی رابطه­ بازده جاری سهام و سود آتی بررسی می­ شود.
1-3 ضرورت و اهمیت موضوع
       قایلیت مقایسه یکی از مهم­ترین خصوصیات کیفی صورت­های مالی است. در رابطه با سایر خصوصیات کیفی پژوهش­های مختلفی در ایران و خارج انجام شده است اما در رابطه با قابلیت مقایسه پژوهش­های بسیار اندکی در ایران انجام شده است. در مورد قابلیت مقایسه­ صورت­های مالی نسبت به مباحث دیگر حسابداری مبانی نظری کمتری وجود دارد و مزایای قابلیت مقایسه­ صورت­­­های مالی به خوبی تشریح نشده است، در حالی که قابلیت مقایسه­ صورت­های مالی به استفاده­کنندگان کمک می­ کند تا اطلاعات صورت­های مالی را با هزینه­ کم تفسیر کنند و به آن­ها در شناسایی شباهت­ها و تفاوت­های بین رویدادهای اقتصادی شرکت­ها کمک می­ کند. لذا در تخصیص بهینه­ سرمایه و تصمیم­ گیری­ های آگاهانه، به سرمایه ­گذاران کمک می­ کند. به طور کلی، قابلیت مقایسه­ صورت­های مالی می ­تواند به تحلیل­گران، مدیران و سرمایه ­گذاران در تحلیل و استفاده از صورت­های مالی کمک شایانی نماید.
       هم­چنین این پژوهش تاثیر قابلیت مقایسه را بر ضریب واکنش سود آتی بررسی می­ کند. سود یکی از مهم­ترین اجزای صورت­های مالی است و سرمایه ­گذاران در تخصیص بهینه­ سرمایه ­گذاری نگاه قابل توجهی به سود جاری و پیش ­بینی سودهای آتی دارند.
       پیش ­بینی سود یک افشای داوطلبانه است و مدیران نگاه قابل توجهی دارند زمانی که این پیش­بینی­ها را منتشر می­ کنند. آن­ها به طور مکرر و دقیق افق پیش­بینی­هایشان را انتخاب می­ کنند و این انتخاب­ها می ­تواند بر توانایی بازار در تفسیر پیش­بینی­ها تاثیر بگذارد و پیامدهای پیش ­بینی در قیمت جاری سهام منعکس می­ شود. به عبارت دیگر ویژگی­های پیش ­بینی به سرمایه ­گذاران کمک می­ کند تا ارتباط بین پیش ­بینی و سودهای آتی را بهتر بفهمند و به آن­ها اجازه می­دهد بر اساس آن اوراق بهادار را قیمت­ گذاری کنند(چوی و همکاران، 2010).
       این پژوهش مستقیما تاثیر قابلیت مقایسه بر بازده جاری سهام در عملیات جاری و آتی شرکت را منعکس می­ کند. ضریب واکنش سود آتی به طور مستقیم ارتباط بین بازده جاری سهام و سود آتی را اندازه ­گیری می­ کند و به تحلیل­گران در پیش ­بینی سود آتی کمک می­ کند.
1-4 اهداف پژوهش
1-4-1 اهداف علمی
       تعیین تاثیر قابلیت مقایسه­ صورت­های مالی بر توانایی بازده جاری سهام در پیش ­بینی سود آتی.
1-4-2 اهداف کاربردی
1- با انجام این پژوهش، مبانی نظری در مورد قابلیت مقایسه­ صورت­های مالی برای پژوهشگران در حوزه­ ویژگی کیفی قابلیت مقایسه بیشتر تشریح می­ شود.
2- سرمایه ­گذاران می­توانند با توجه به اهمیت کاربرد قابلیت مقایسه در گزارشگری مالی، از طریق مقایسه­کردن شرکت­ها، تصمیم­ گیری­ های آگاهانه­تری داشته باشند، با هزینه­ کمتر اطلاعات مالی شرکت­ها را تجزیه و تحلیل و تفسیر نمایند و در نهایت تخصیص بهینه­ سرمایه داشته باشند.
3- این پژوهش به تحلیل­گران کمک می­ کند با توجه به ویژگی قابلیت مقایسه­ صورت­های مالی شرکت­ها، سودهای آتی را بهتر پیش ­بینی کنند و اوراق بهادار را بهتر قیمت­ گذاری کنند.
4- این پژوهش به مدیران کمک می­ کند با مقایسه کردن وضعیت شرکت خود در سنوات متوالی و هم­چنین مقایسه­ شرکت با صنایع هم­صنف دیگر، وضعیت شرکت خود را بهتر ارزیابی کنند و در جهت جبران کاستی­ها برآیند.

1. 1. SEC

2 . FASB
. IFRS

1. 1. Bradshaw et al. (2009) and De Franco et al. (2011)

1. Fang et al. (2012b) and Kim et al. (2013)

1. Chen et al. (2013)

1. Campbell and Yung (2012)

1. Haw et al. (2012)

1. Futur Earnings response coefficient (FERC)