وبلاگ

    با توجه به رشد و افزایش جمعیت در اقصاء نقاط  جهان بالاخص کشورهای در حال توسعه تامین نیازهای غذایی انسانی از بزرگترین دغدغه های جامعه بشری امروز می باشد . در این راستا  بخش  کشاورزی یکی از اصلی ترین محور در تامین  نیاز غذایی جامعه بحساب می آید.امروزه امنیت غذایی از مهمترین شاخص های هر برنامه  توسعه می باشد و جدای از آن  استقلال سیاسی ، اجتماعی و فرهنگی  فاقد مفهوم  خواهد بود  در این بین نقش پروتئین  حیوانی در سبد غذایی جامعه بشری بیشترین سهم را دروضعیت  اقتصادی و سلامت جامعه ایفا می کند.در حال حاضرآحاد ملت با لحاظ نمودن محصولات طیور به ویژه گوشت مرغ درسبد مصرف خانوار رویکردی  متناسب و همسو با استاندارد های تغذیه ای روز دنیا را بخود اختصاص داده اند.اهمیت صنعت مرغ باعث شده که دولت همواره در بازار این محصول مداخله وطرح تنظیم بازار فرآورده های پروتئینی ونهاده های دام و طیور را به شرکت پشتیبانی امور دام محول نماید.این شرکت با اجرای طرح های مختلف و برنامه ریزی های مناسب در جهت تنظیم بازاراین محصول با اجرای طرح ساماندهی گوشت مرغ گام مؤثری برای حفظ منافع تولید کنندگان و مصرف کنندگان محصولات مذکور برداشته است. از طرفی به منظور تحقق عدالت اجتماعی و حمایت از مصرف کننده در ایام اوج مصرف نظیر عید نوروز و ماه مبارک رمضان توزیع گوشت مرغ با قیمت حمایتی و همچنین جهت مقابله با آثار خشکسالی وتامین بخشی ازنهاده های مورد نیاز تولید کنندگان،باخرید نهاده ها شامل ذرت دانه ای ،کنجاله سویا وجواز داخل و خارج کشور اقداماتی انجام      داده است                                                                                                               

 

1-2- بیان مسئله

 

   تولید مرغ فعالیتی سرشار از مخاطره و ریسک است. مجموعه این مخاطرات محیطی شکننده و آسیب پذیر برای تولیدکنندگان بخش فرآهم آورده که نتیجه نهایی آن تهدید درآمد تولید کنندگان می باشد. و آنها در شرایطی مجبور به اتخاذ تصمیم در زمینه تخصیص منابع و تولید مرغ می شوند  که نسبت به قیمت و عملکرد خود اطمینان کامل ندارند این عدم اطمینان نسبت به قیمت وعملکرد آتی محصول بر روی تصمیمات تولید کننده تاثیر می گذارد عدم ثبات در درآمد تولید کنندگان و متضرر شدن آنها از ناحیه عوامل غیرقابل کنترل ریسکهایی که از طریق روش های مدیریت ریسک قابل کنترل نمی باشد فشارهایی را بر دولتها وارد آورده تا با اتخاذ سیاست ها و برنامه هایی تولید کنندگان را در جهت ثبات در آمد، و کاهش نوسان قیمت و مخاطرات تولید یاری نمایند. در همین رابطه یکی از دلایل اصلی دخالت دولت در تنظیم بازار مرغ ، کاهش ریسک و حفظ و ثبات درآمدهای تولید کنندگان ذکر می شود. به منظور دستیابی به این هدف ، و با توجه به وجود عدم اطمینان نسبت به قیمت ها و عملکرد ، دولت باید تولید کنندگان مرغ را در مدیریت ریسک یاری نمایند. امروزه حمایت از صنعت مرغداری یک موضوع سیاسی و حتی امنیتی است و کشورهای غنی اطلاعات دقیق و روشنی از میزان حمایت ها را ارائه نمی دهند در حالیکه اکثر کشورها به موازت رشد و توسعه ملی دامنه حمایت از صنعت مرغداری را گسترش داده اند . سیاست های حمایتی و ابزارهای اعمال شده در صنعت مرغداری ایران در مقایسه با سایر کشورها در گذشته بسیا رمحدود بوده ، اما در سالهای اخیر اقدامات وسیعی به منظور تنوع بخشیدن به این نوع حمایتها و شفاف سازی بعمل آمده است. که به اجرای سیاست تنظیم بازار ، در بخش طیور می توان اشاره کرد. .

 

توسعه سیاست های مختلف حمایت مانند خرید تضمینی ، تعیین قیمت کف و سقف و اجرای سیاست تنظیم بازار و غیره از راهکارها و ابزارهای کاهش ریسک است که طیف وسیعی از خطرات را پوشش می دهد. در اکثر کشورها دولت ها براساس منافع و مصالح کشور اقدام به تعیین و کنترل ابزارهای حمایتی می کنند یکی از این ابزار ها تعیین قیمت حمایتی محصولات است. بحث تعیین قیمت حمایتی (کف و سقف) برای محصولات طیور (گوشت مرغ) با توجه به نوسانات دائمی بازار گوشت مرغ و حسب مصوبه شورای محترم اقتصاد در سال 1381 ، به منظور حمایت از تولید کنندگان و مصرف کنندگان این محصول دولت مکلف گردید در مقاطع چهار ماهه هر سال، نسبت به محاسبه قیمت تمام شده و تعیین قیمت کف و سقف اقدام نموده و در جهت تنظیم بازار این محصول توسط شرکت پشتیبانی اموردام با خرید تضمینی، ذخیره سازی و توزیع گوشت مرغ وهمچنین با تامین بخشی از نیازهای صنعت مرغداری “نهاده های دام وطیور بتواند درحمایت از  تولیدکنندگان وایجاد تعادل در  عرضه و تقاضای گوشت مرغ و نیز حمایت از مصرف کننده فعالیت نماید. (وزارت جهاد کشاورزی،معاونت امور دام). (صمدی،محسن.1385، مقاله سیاست تنظیم بازار مرغ)

 

 باتوجه به آنچه بیان شد این پژوهش با موضوع تاثیر فعالیتهای شرکت پشتیبانی امور دام در تنظیم بازار گوشت مرغ در استان اصفهان مورد بررسی قرار می گیرد.

 

 

 

1-3- ضرورت واهمیت انجام تحقیق

 

    در برنامه های توسعه بخش کشاورزی ، دولت به منظور تامین پروتئین مورد نیاز کشور و دستیابی به سطوح استانداردهای مطلوب

 غذایی اقدامات موثری را در جهت حمایت ازاین بخش و ترغیب بخش خصوصی برای سرمایه گذاری در صنعت طیور به عمل آورده است. تامین نیاز غذایی جامعه اهمیت و ضرورت بسیار زیادی در برنامه ریزی های کلان جوامع دارد و همواره بخش کشاورزی به عنوان مهمترین و اصلی ترین منبع برای تحقق برنامه های کوتاه مدت و بلند مدت مد نظر قرار داشته است.محصولات پروتئینی دام و طیور در تغذیه از جایگاه ویژه ای برخوردار است و تولید آن در ایران علیرغم وجود برخی مشکلات ، با رشد قابل توجهی روبرور بوده لیکن در برخی مواقع در عرضه و تقاضای این محصولات نوساناتی در بازار داخل کشور مشاهده گردیده ، به طوری که به عنوان یکی از مهمترین دغدغه های مردم و مسئولین محسوب شده است. گوشت مرغ از جمله فرآورده های پروتئینی دام وطیور بوده که با توجه به وضعیت تولید آن و قیمت و نحوه عرضه آن در کشور همیشه جزء اصلی ترین موضوعات و مباحث تنظیم بازاری در کشور مطرح و به عنوان یکی از موضوعات مهم کارشناسان اقتصادی مورد بررسی و ارزیابی قرار داشته است.استان اصفهان با توجه به گسترش جغرافیایی و وضعیت تولید و مصرف محصولات کشاورزی دارای درجه اهمیت خاص و بالائی بوده ، لذا بررسی وضعیت تنظیم بازار مرغ در استان اصفهان به دلیل فراگیر بودن موضوع و امکان تعمیم آن به کل کشور مد نظر قرار گرفته است از طرف دیگر فعالیت  شرکت پشتیبانی امور دام در این استان نقش به سزائی در برنامه های تنظیم بازار کشور ایفا نموده است و نتایج بدست آمده از این پژوهش ، در تهیه و ارائه برنامه های تنظیم بازار مرغ در کشور تاثیر مستقیم و قابل توجهی را ایفا می نماید .

 

1-4- سئوال های تحقیق

 

آیا شرکت پشتیبانی اموردام با خرید تضمینی و ذخیره سازی گوشت مرغ در تنظیم بازار مرغ تاثیر داشته است یا خیر؟ 

 

آیا شرکت پشتیبانی اموردام با توزیع گوشت مرغ در تنظیم بازار مرغ تاثیر داشته است یا خیر؟ 

 

آیا شرکت پشتیبانی اموردام با خرید تضمینی و ذخیره سازی نهاده ها در تنظیم بازار مرغ تاثیر داشته  است یا خیر  

 

آیا شرکت پشتیبانی اموردام با توزیع نهاده ها در تنظیم بازار مرغ تاثیر داشته است یا خیر؟ 

 

    1-5- اهداف تحقیق                                                 

 

1- تعیین و شناخت ارتباط بین خرید تضمینی و ذخیره سازی گوشت مرغ توسط شرکت پشتیبانی اموردام با تنظیم بازار مرغ

 

2- تعیین و شناخت ارتباط بین توزیع گوشت مرغ توسط شرکت پشتیبانی اموردام با تنظیم بازار مرغ

 

 

 

3- تعیین و شناخت ارتباط بین خرید و ذخیره سازی نهاده ها توسط شرکت پشتیبانی اموردام با تنظیم بازار مرغ

 

4- تعیین و شناخت ارتباط بین توزیع نهاده ها توسط شرکت پشتیبانی اموردام با تنظیم بازار مرغ

 

1-6- فرضیه های تحقیق

 

فرضیه ها بر اساس وظایفی که در اساسنامه شرکت مشخص شده و از نظرات کارشناسان ،صاحب نظران و افرادی که در این بخش فعال هستند استفاده شده است.

 

          در این تحقیق فرضیه های مورد آزمون عبارتند از:

 

• خرید تضمینی و ذخیره سازی گوشت مرغ توسط شرکت پشتیبانی امور دام منجر به تنظیم بازار مرغ شده است

 

• توزیع گوشت مرغ توسط شرکت پشتیبانی امور دام در زمان هایی که تولید و مصرف در تعادل نبوده است منجر به تنظیم بازار مرغ شده است

 

• خرید و ذخیره سازی نهاده ها توسط شرکت پشتیبانی امور دام منجر به تنظیم بازار مرغ شده است

 

• توزیع نهاده ها توسط شرکت پشتیبانی امور دام منجر به تنظیم بازار مرغ شده است

1-7- متغیرهای تحقیق

 

 الف) متغیر مستقل: فعالیتهای شرکت پشتیبانی امور دام که شامل خرید تضمینی و ذخیره سازی، توزیع گوشت مرغ، خرید و ذخیره سازی، توزیع نهاده ها می باشد.

 

  ب) متغیر وابسته: تنظیم بازارگوشت مرغ می باشد

 

1-9- قلمرو تحقیق

 

1-9-1- قلمرومکانی تحقیق

 

قلمرومکانی تحقیق مربوط به استان اصفهان(شهرستان اصفهان) می باشد.

 

1-9-2- قلمروموضوعی تحقیق

 

قلمرو موضوعی این تحقیق به بررسی فعالیت های شرکت پشتیبانی امور دام(خرید و ذخیره سازی گوشت مرغ، نهاده های دام و طیور، توزیع گوشت مرغ و نهاده ها)، تنظیم بازار مرغ می باشد.

 

1-9-3- قلمروزمانی تحقیق

 

دوره زمانی تحقیق بین سالهای1390-1381 می باشد و قلمرو زمانی پرسشنامه مربوط به سال 92 می باشد.

 

1-10- تعریف عملیاتی واژه ها

 

سیاست های تنظیم بازار: مجموعه ای از مقررات، سیاست ها واستراتژیهایی است که جهت حمایت از مصرف کنندگان و تولید کنندگان (عاملین اصلی بازار) با توجه به ابزار مناسب اقتصادی بین متغیرهای اصلی بازار (مقدار و قیمت محصول)توسط دولت به کار گرفته می شود.(فتح ا،مهدی.1391)

 

قیمت حمایتی: معمولا قیمتی است بالاتر از قیمت های تعیین شده در بازار است. در این راستا دولت مازاد تولید را خریداری نموده و اختلاف بین عرضه و تقاضا را می پوشاند .قیمت حمایتی برای حفظ نظام تولیدی در حدی بالاتر از تقاضای بازار یا قیمت های بازار است. تعیین چنین قیمتی به منظور حفظ تولید کننده در برابر کاهش های شدید قیمت خواهد بود.(پیرایی،خسرو.پایان نامه ارشد دانشگاه تربیت مدرس)

 

قیمت تضمینی: قیمتی است که علیرغم تعیین قیمت در بازار از سود دولت تعیین می گردد.دولت کالاهای تولید کنندگان را با این قیمت خواهد خرید.در این صورت تولید کننده مجاز به فروش محصول خود به قیمت های بالاتر از قیمت های اعلام شده بوده و چنانچه قیمت ها در بازار آزاد از حداقل قیمت های اعلام شده کمتر باشد دولت موظف است برای جلوگیری از زیان تولید کننده نسبت به خرید محصولات مورد نیاز اقدام کند(مانند گندم، ذرت،گوشت مرغ و تخم مرغ)(عسگری،علی.1369)

 

نهاده ها یا مواد علوفه ای: انواع مواد وخوراک مورد نیاز مصرف دام، طیور و آبزیان به شکل آماده می باشد .(شرکت پشتیبانی امور دام)