وبلاگ

تعهد به رسیدگی مستقل نتایج به مدیران اجازه می­دهد اطلاعات محرمانه­ای را که رسیدگی مستقیم به آن­ها برای سهامداران و حسابرسان پر هزینه است، بطور معتبر افشا نمایند. ساز و کارهایی که مدیران ملزم به افشای صادقانه اطلاعات محرمانه باشند، هنوز بطور کامل درک نشده است، ولی مشخص است که این اطلاعات محرمانه مدیرانف بیشتر نقش اطلاعاتی دارند تا، قراردادی. لیکن، بدون تعهد معتبر مدیران به راستگویی و صداقت این پتانسیل آزاد نمی­ شود. کاوفورد و سوبل (1982) نشان دادند با فرض ثابت بودن سایر شرایط، افشای غیر قابل تأییدی که توسط مدیران صورت می­گیرد، صادقانه نیست و از این رو، محتوای اطلاعاتی ندارد. مدیران جهت افشای اطلاعات محرمانه، نیازمند نظامی راهبردی برای رسیدگی مستقل آن­ها می­باشند. به بیان دیگر در صورتی که گزارش­های مالی گذشته مانند درآمدها، سودها، دارایی­ ها و … دقت و صحت کافی داشته باشند و همین­طور مورد دستکاری مدیریت یا سایر افراد مانند اعضای هیأت مدیره قرار نگرفته باشند، نشان­دهنده برآوردی از صداقت مدیر در افشای اطلاعات گذشته است و در نتیجه افشای اختیاری اطلاعات محرمانه این مدیران دارای محتوای اطلاعاتی بیشتری است و بدین وسیله امکان تعهد به افشای صادقانه اطلاعاتی که بطور مستقل قابل رسیدگی نیستند، فراهم می­ شود. با توجه به نقش مکملی صورت­های مالی حسابرسی شده و افشای اختیاری امکان بررسی نقش اقتصادی آن­ها بطور جداگانه برای محققین و قانون­گذاران امکان­ پذیر نیست و به واسطه این نقش مکمل فرض ما بر این است که میزان منابع تخصیص یافته جهت حسابرسی مالی و افشای اختیاری هم­زمان تعیین می­شوند. اصل افشا یکی از اصول چهارگانه حسابداری محسوب می­ شود. لیکن، بیشتر توجه و رسیدگی­ها متوجه افشای اطلاعات واقع شده و گذشته است که واحدهای اقتصادی موظفند کلیه موارد بااهمیت را به نحو مطلوب در متن صورت­های مالی اساسی و در صورت عدم امکان در یادداشت­های پیوست صورت­های مالی گزارش و افشا نمایند،  لذا، پژوهش در خصوص افشای اختیاری به عنوان بعد دیگری از اصل افشا  که بر انتظارات و پیش­بینی­های آینده تأکید دارد و از طرفی نقش مهمی در كاهش عدم تقارن اطلاعات بین مدیران و سرمایه ­گذاران ایفا می­كند. ضروری به نظر می­رسد. گزارش­گری صورت­های مالی در ایران عمدتاً بر اساس صورت­های مالی نمونه که توسط سازمان حسابرسی منتشر شده است، انجام می­گیرد و این موضوع امکان افشای اختیاری اطلاعات در متن صورت­های مالی را محدود نموده و شاخص ­های افشای اختیاری از گزارش فعالیت هیأت مدیره استخراج می­گردد كه این گزارش مبنای استانداردی نداشته و هیچ­گونه الزام قانونی مبنی بر حداقل شاخص ­های افشای اختیاری را نیز ندارد. این پژوهش سعی دارد به بررسی عوامل اصلی مالی در شرکت که بر سطح کیفیت افشا تأثیر می­گذارد را، مورد بررسی قرار دهد.
 
 
1-2 بیان مسأله
افشای اطلاعات مالی و غیر مالی شرکت، نقش مهمی را در بازار سرمایه بازی می­ کند و هدف اصلی آن مطلع كردن تحلیل­گران و سرمایه ­گذاران درباره مبلغ و زمان­بندی جریان­های نقدی آتی است كه این افشا به تحلیل­گران و سرمایه ­گذاران در پیش ­بینی سودهای آتی كمك می­كند. تحقیقاتی كه صورت گرفته است، نشان می­دهد كه یک افشای خوب، دقت پیش ­بینی تحلیل­گران از سودهای سال­های بعدی را بهبود می­بخشد. به این معنی كه شركت­های با سطح بالای افشا، رابطه قوی­تری بین بازده سهام جاری و سودهای آتی دارند، نسبت به شركت­هایی كه از سطح افشای پایین­تری برخوردارند(جاسپر و پلنبرگ، 2008).

اطلاعات افشا شده، امکان اتخاذ تصمیم­های اقتصادی جهت تخصیص منابع کمیاب را، برای بازیگران بازار سرمایه فراهم می­ کند و بر کارایی بازار تأثیر می­گذارد. بررسی گزارش­های سالانه شرکت­ها نشان می­دهد کیفیت اطلاعات افشا شده، متفاوت است و تفاوت در افشا شرکت­ها به احتمال زیاد در نتیجه تفکر مدیریت و فلسفه فکری آنان و همچنین صلاح دید آنان در مورد افشای اطلاعات برای سرمایه ­گذاری است. از سوی دیگر، تصمیم­های افشای مالی شرکت­ها معمولاً در خلا انجام نمی­ شود و گزارش­گری مالی یکی از راه­هایی است به وسیله آن اطلاعات انتقال داده می­ شود و ترکیب منابع ارتباطی، کمیت و کیفیت اطلاعات افشا شده، تحت تأثیر عوامل زیادی است که برای دریافت فهمی کلی در مورد رویه­ های افشا، نیازمند بررسی است. تئوریزه کردن و ارزیابی تجربی اثرات متغیرهای مؤثر بر افشای اجباری، فضا و حدودی را ایجاد می­ کند که به بهبود کیفیت افشا کمک می­ کند. آكسا (2006) شفافیت را به موقع بودن و كفایت افشای كاركردهای مالی و عملیاتی می­داند. از آنجا که گزارش­های مالی، ابزاری برای افشای اطلاعات مالی قابل اعتماد و قابل اتکاست، که در دسترس عموم قرار می­گیرد، در صورت بهنگام بودن می­­تواند از طریق کاهش اطلاعات خصوصی و محرمانه باعث کاهش احتمال انتخاب نادرست توسط سرمایه ­گذاران شود.
 به علاوه، در تئوری «مدیریت افشای مالی شرکتی»، به خروجی افشای شرکت به دید تابعی از چندین متغیر از جمله ساختار داخلی شرکت و سیاست­ها نگریسته می­ شود و در این تئوری بر نقش کلیدی مدیر عامل در تعیین موقعیت افشای شرکت تأکید می‌شود: «وضعیت افشا تحت تأثیر و تأثیرگذار بر چندین عامل سازمانی داخلی است. از جمله تاریخچه شرکت، عملکرد مالی آن، شخصیت و ترجیحات مقامات اجرایی آن(گیبینز  و همکاران،1990). در این تحقیق به بررسی رابطه بین برخی متغیرهای اصلی مالی با کیفیت افشای شرکت­ها پرداخته می­ شود.
تاكنون مقاله­ های اندکی در زمینه عوامل مؤثر بر سطح افشای شرکتی با شواهد برگرفته از بازار سرمایه ایران به چاپ رسیده است. لذا، در هیچ یک از این تحقیق­های بررسی جامعی در خصوص عوامل مالی و مؤثر بر سطح افشا شرکت­های پذیرفته شده در بورس انجام نگرفته است، لذا از این حیث این تحقیق دارای نوآوری می­باشد. با توجه به مطالب فوق هدف اصلی این مقاله بررسی رابطه بین متغیرهای اصلی مالی با کیفیت افشای شرکت­ها است که در این راستا به سؤالات زیر پاسخ داده می­ شود:
 
1-3 اهمیت و ضرورت تحقیق
طبق استانداردهای حسابداری، هدف اصلی تهیه صورت­های مالی، افشای اطلاعات مالی و فراهم كردن اطلاعاتی مفید در رابطه با وضعیت مالی و نتایج عملیات واحد تجاری برای تصمیم­گیری استفاده­كنندگان است(دارابی و مرادلو، 1390). این اطلاعات از منابع مختلفی می ­تواند به دست آید. امروزه كمتر كسی می ­تواند اهمیت شفافیت گزارش­گری مالی را نادیده بگیرد، زیرا سهامداران و اعتباردهندگان تصمیم­های بااهمیت سرمایه ­گذاری خود را بر اساس اطلاعات مالی شركت­ها می­گیرند. آن­ها خواستار اطلاعات بیشتر و شفاف­تری درباره عملكرد شركت هستند. افشای كامل همراه با شفافیت گزارش­گری مالی می ­تواند شرایط مطمئنی را ایجاد كرده و اعتماد سرمایه ­گذاران را ارتقا دهد. شفافیت تأثیر مثبتی بر عملكرد شركت­ها دارد و می ­تواند از منافع سهامداران حفاظت كند. صورت­های مالی مبهم، میزان بدهی شركت را پنهان كرده و چنانچه شركت در آستانه ورشكستگی باشد، این شرایط پنهان می­ماند. از این رو شفافیت دارای جذابیت زیادی برای سهامداران است. هر قدر انتشار اطلاعات در جوامع بیشتر باشد، امکان اتخاذ تصمیم­ گیری­ های آگاهانه و ایفای مسئولیت پاسخگویی در مورد چگونگی تحصیل و مصرف منابع، بیشتر می­ شود. بنابراین، یکی از الزامات رشد و توسعه اقتصادی، دسترسی همه ذی­نفعان به اطلاعات شفاف است. در این جهت، شفافیت اطلاعات را می­توان پدیده­ای اجتماعی دانست که بر روابط اجتماعی متقابل افراد ذی­نفع به شدت تأثیر می­گذارد. از طرفی امروزه با مطرح شدن پدیده جهانی‌شدن، رقابت و پیشرفت‌های تکنولوژیک، شرکت‌ها به سمت بین ­المللی شدن پیش می‌روند و محیط­های تجاری پیچیده‎تر شده و فرصت­های سرمایه ­گذاری جدیدی به وجود می‌آیند که برای استفاده از این فرصت‌ها، سرمایه‌گذاران نیازمند اطلاعاتی درباره شرکت‌ها هستند. در راستای پاسخگویی به نیازهای اطلاعاتی فوق، علاوه بر افشای اطلاعات بر طبق الزامات گزارش­گری تجاری، افشای داوطلبانه اطلاعات توسط شرکت‌ها از اهمیت بالایی برخوردار شده و به عنوان یک مزیت رقابتی مطرح می‌شود (نوروزی پور و همکاران، 1390).
اصل افشا یکی از اصول چهارگانه حسابداری محسوب می­ شود لیکن بیشتر توجه و رسیدگی­ها متوجه افشای اطلاعات واقع شده و گذشته است که واحدهای اقتصادی موظفند کلیه موارد بااهمیت را به نحو مطلوب در متن صورت­های مالی اساسی و در صورت عدم امکان در یادداشت­های پیوست صورت­های مالی گزارش و افشا نمایند. لذا، تحقیق و پژوهش در خصوص عوامل مالی مؤثر بر کیفیت افشا به عنوان بعد دیگری از اصل افشا که بر انتظارها و پیش ­بینی های آینده تأکید دارد و از طرفی نقش مهمی در كاهش عدم تقارن اطلاعات بین مدیران و سرمایه ­گذاران ایفا می­كند، ضروری به نظر می­رسد.
با توجه به اینکه تاکنون در ایران پژوهشی بطور مستقیم به بررسی عوامل مالی مؤثر بر کیفیت افشا در شركت­ها نپرداخته است، لذا ضرورت و اهمیت انجام چنین تحقیق دو چندان احساس می­ شود. در این تحقیق به بررسی این موضوع پرداخته می­ شود که آیا متغیرهای مالی از قبیل (ارزش بازار شرکت، اهرم مالی شرکت،  زیان­ده بودن شرکت و …) بر سطح کیفیت افشای مطرح شده از طرف بورس اوراق بهادار تهران تأثیرگذار است؟
 
1-4 اهداف پژوهش
1-4-1 هدف اصلی
شناخت رابطه بین متغیرهای مالی و کیفیت افشا
 
1-4-1 اهداف فرعی
شناخت رابطه بین ارزش بازار شرکت و کیفیت افشا
شناخت رابطه بین اهرم مالی و کیفیت افشا
شناخت رابطه بین اندازه شرکت  و کیفیت افشا
شناخت رابطه بین زیان­ده بودن شرکت و کیفیت افشا
شناخت رابطه بین میزان سودآوری و کیفیت افشا
1) Kaoeford & Sobel
1) Jaspre & Pelenberg
2) Aksa
3) Ghibins, et al