زنجیره تأمین یکی از شاخههای نو ظهور مدیریت است که روز به روز در حال تکامل و پیشرفت است و به دنبال راههایی برای کاهش هرچه بیشتر سیکل تولید محصول و ارائه خدمات تا رسیدن به دست مشتری ضمن بالا بردن کیفیت محصول و خدمات مورد نظر است و در این راه، از جدیدترین پیشرفتهای علم مدیریت و فناوری بهره میبرد و در دنیای امروز، هیچ کشوری از به کارگیری آن بی نیاز نیست(وان، 2010). شرایطی که باعث تعریف و طراحی مدیریت زنجیره تأمین شده، افزایش روزافزون رقابتپذیری، انعطافپذیری و تلاش برای بقای سازمانهاست که با توسعه روزافزون شبکه های ارتباطی و فناوری اطلاعات حاصل شده است. سازمانها رمز این بقا را در نوآوری میدانند(حسنزاده و همکاران، 1384). در این پژوهش به بررسی تاثیر فناوری اطلاعات بر چابکی زنجیره تأمین و عملکرد شرکت در صنایع سیمان غرب و سیمان سامان پرداخته شده است.
1-2 بیان مسأله
امروزه بنگاهها دریک محیط جهانی قراردارند که این محیط دارای پیچیدگی وعدم قطعیت است. این عدم قطعیت تاثیر عمیقی درفعالیتهای شرکت بخصوص زنجیره تامین آن دارد. در عصر حاضر، فناوری اطلاعات در سرتاسر جهان در حال ایجاد انقلابی نوین است که اهمیت آن از انقلاب صنعتی کمتر نیست. این انقلاب ظرفیتهای تازه و چشمگیری در محدوده دانش بشری ایجاد نموده است. امروزه در هر سازمانی بحث به کارگیری فناوری اطلاعات و سیستمهای اطلاعاتی مطرح و همه جا از سودمندی یا ضرورت استفاده از رایانه سخن در میان است. فناوری اطلاعات در سازمانها بر شاخصهای تاثیر میگذارد که همگی از شروط اولیه موفقیت برای سازمانها به شمار میروند(سلطانی، 1388). یکی از حوزه هایی که می‌تواند تاثیرات فراوانی از این فناوری بپذیرد، چابکی سازمان است. امروزه ارائه ی بهترین عملکرد در زمینه بازاریابی، به اساسیترین دغدغهی مدیران شرکت های تولیدی مبدل شده است و میکوشند تا با بهره گیری از تکنیکهای مختلف، به عملکرد برتر دست یابند. از جمله الزامات یک شرکت تولیدی پذیرش نوعی از استراتژی های زنجیره تأمین است. این استراتژیها بر روی چگونگی هماهنگی فرایندهای داخلی و خارجی کسب و کار تاکید می کنند، تا در نتیجه این هماهنگی، بهترین خدمترسانی به مشتریان و مصرف کنندگان نهایی ارائه گردد و نیز موجب تقویت عملکرد تکتک اعضای سازمان شود. با توجه به تحولاتی که امروزه در ادارهی سازمانها و سامانههای تولیدی بوجود آمده، ابزارها و تکنیکهای فراوانی توسعه یافته و بکارگرفته میشوند(شهایی، 1385). تفکر ناب که یکی از مهمترین آنها به شمار میآید، به سازمانی اشاره دارد که فرایندها را بدون اتلاف منابع به انجام میرساند و یا با صرف منابع کمتر، تولید بیشتری را محقق مینماید. تکنیک چابک نیز یکی دیگر از انواع تکنیکهای زنجیره تامین می باشد که به انعطافپذیری مینگرد و بر پاسخگویی به تغییرات غیرقابل پیش بینی بازار متمرکز است. الگوهای ناب و چابک امروزه مورد توجه بسیاری از شرکتهای تولیدی که به دنبال بهبود در عملکردشان بوده اند، قرار گرفته است(بالو، 2003). این پژوهش با هدف بررسی تاثیر فناوری اطلاعات بر چابکی زنجیره تأمین و عملکرد شرکت، جهت مقایسه بین صنایع سیمان غرب و سیمان سامان آغاز گردید.
1-3 اهمیت و ضرورت پژوهش
پژوهشهای متعددی که طی چند دهه اخیر در خصوص کاربرد استراتژی های ناب و چابک در شرکت های تولیدی انجام شده، اهمیت روز افزون کاربرد استراتژی های مذکور را آشکار می نماید و گویای این واقعیت است که استراتژی های ناب و چابک کاربردی و مؤثر بوده و میتوانند تاثیرات مثبتی در سطح شرکتها و نیز در بین تمامی اعضای زنجیره تامین ایجاد نمایند. با عنایت به اینکه امروزه شرکتهای تولیدی ایرانی تلاش های بسیاری برای ارائه عملکرد بهتر در بازار از خود نشان داده و میکوشند تا با بهره گیری از تکنیک ها و ابزارهای متعددی به این مهم دست یابند(گودرزی، 1379). در بازار رقابتی موجود، بنگاههای اقتصادی و تولیدی علاوه بر پرداختن به سازمان و منابع داخلی، خود را به مدیریت و نظارت بر منابع و ارکان مرتبط خارج از سازمان نیز نیازمند یافتهاند. علت این امر در واقع دستیابی به مزیت یا مزایای رقابتی با هدف کسب سهم بیشتری از بازار میباشد و بر این اساس فعالیتهایی نظیر برنامه ریزی عرضه و تقاضا، تهیه مواد، تولید و برنامه ریزی محصول، نگهداری کالا، کنترل موجودی، توزیع محصول و تحویل خدمت به مشتری که پیش از این همگی در سطح شرکت انجام میگرفت اینک صرفا مختص یک شرکت خاص نیست و به سطح زنجیره تأمین انتقال یافته و همکاری و هماهنگی زیادی را بین اعضای زنجیره طلب می کند(نوری، 1381). گذار از دوره های مختلف محصولگرایی و بازارگرایی و ظهور عصر فرا صنعتی که در آن دانش و اطلاعات، محور اصلی حرکات سازمان میباشد، شرکتها و سازمانها را با چالشهای جدید مواجه ساخته است. بر این اساس مزیت رقابتی به سازمانهایی تعلق میگیرد که با تمرکز بر ارزش آفرینی و مشتری گرایی به ناب سازی سازمان ها و فرایندهایشان همت میگمارند. جهت بقا در صحنهی رقابت و به منظور اثربخشی بیشتر، نیازمند آن هستند که به طور مستمر عملکرد خود را بهبود بخشیده و این امر نیز مستلزم شناخت انواع استراتژی ها و از جمله استراتژی های زنجیره تأمین میباشد(لامیوس، 2008). شناخت ابعاد مختلف زنجیره تامین یا استراتژی های آن به شرکتها کمک می کند که ضمن آشنایی با این ابعاد و جایگاه خود در این راستا، بتوانند از این استراتژی جهت نیل به عملکرد مطلوب استفاده نمایند. با بهره گرفتن از رویکرد ناب هزینه نهایی تولید محصول و نیز قیمت فروش کاهش مییابد که این عمل رضایت مشتریان را به دنبال خواهد داشت چرا که مشتری می تواند محصولات شرکت را با همان سطح کیفیت قبلی در ازای قیمت کمتری ابتیاع نماید(پورتر،
1991). فناوری اطلاعات در زمینه های مختلف اقتصادی تأثیری شگرف گذاشته است. از نظر اشتغال، توسعه این فناوری موجد مشاغل جدید با کیفیتی نو و برتر است. به عنوان مثال در استرالیا نرخ رشد شاغلان در این بخش در فاصله سالهای 1996 تا 2000 بیش از 30 درصد بوده است در ایرلند این نرخ برابر 18 درصد در فاصله سالهای 92 تا 99 میباشد. و متوسط سهم اشتغال فناوری اطلاعات و ارتباطات در 15 کشور عضو اتحادیه اروپا 3/9 درصد بوده است. از طرف دیگر با توجه به اینکه استفاده از فناوری اطلاعات موجب افزایش سود و بهبود وضعیت صنایع میگردد. لذا باعث افزایش تولید ناخالص داخلی نیز خواهد بود همچنین از اواسط دهه 1990 نشانه هایی از افزایش بهرهوری حاصل از کاربرد فناوری اطلاعات در آمار دیده شده است(فتحیان و سید حاتم مهلوی نور، 1385، 89). لذا با توجه به اهمیت موضوع در این پژوهش، به بررسی تاثیر فناوری اطلاعات بر چابکی زنجیره تامین و عملکرد شرکت پرداخته شده است همچنین، با توجه به ضرورت، این موضوع بهصورت مقایسه ای در صنایع سیمان غرب و سیمان سامان در کرمانشاه مورد مطالعه قرار گرفته است.
1-4 اهداف پژوهش
1-4-1 اهداف اصلی
تعیین تأثیر فناوری اطلاعات بر چابکی زنجیره تامین.
تعیین تأثیر چابکی زنجیره تامین بر بهبود عملکرد شرکت.
1-4-2 اهداف فرعی
تعیین تأثیر فناوری اطلاعات بر توانایی زنجیره تأمین در افزایش حس تغییر در بازار.
تعیین تأثیر فناوری اطلاعات بر توانایی زنجیره تأمین در افزایش پاسخگویی به تغییرات بازار.
تعیین تأثیر توانایی زنجیره تأمین در درک تغییرات بازار و بهبود عملکرد شرکت.
تعیین تأثیر توانایی زنجیره تأمین در پاسخگویی به تغییرات بازار و بهبود عملکرد شرکت.
1-4-3 هدف کاربردی
استفادهکنندگان از این پایان نامه را میتوان کلیه شرکتها، صنایع و سازمانهایی که در بازار رقابتی امروزه در حال فعالیت هستند بهشمار آورد.
1-5 فرضیه های پژوهش
1-5-1 فرضیات اصلی
فناوری اطلاعات بر چابکی زنجیره تأمین تأثیر مثبت و معناداری دارد.
فناوری اطلاعات بر عملکرد شرکت تأثیر مثبت و معناداری دارد.
1-5-2 فرضیات فرعی
تغییرات بازار بر عملکرد شرکت تأثیر دارد.
تغییرات بازار بر چابکی زنجیره تأمین تأثیر دارد.
پاسخگویی به تغییرات بازار بر چابکی زنجیره تأمین تأثیر دارد.
پاسخگویی به تغییرات بازار بر عملکرد شرکت تأثیر دارد.
1-6 تعریف متغیرها
1-6-1 تعاریف مفهومی
فناوری اطلاعات
فناوری اطلاعات تلفیقی ازدستاوردهای مخابراتی، روشها و راهکارهای حلّ مسأله و توانایی راهبری با بهره گرفتن از دانش کامپیوتری است. و شامل موضوعات مربوط به مباحث پیشرفتۀ علوم و فناوری کامپیوتری، طراحی کامپیوتری، پیادهسازی سیستمهای اطلاعاتی و کاربردهای آن است(سلطانی، 1388).
پاسخگویی به تغییرات بازار
از مهمترین مسایل در سازمان که قدرت پاسخگویی به تغییرات را افزایش میدهد تحصیل و سرعت بخشیدن به فرایند تصمیم گیری در سازمان میباشد(شارون و تواس، 2013)
تغییرات بازار
تغییر بازار در تعریف عبارتست از حرکت از یک وضعیت به وضعیت دیگر که حاصل یک اصلاح و تبدیل با یک وضعیت متفاوت و همچنین دگرگون کردن و وضعیتی را به شکل و حالت دیگر در آوردن”(شارون و توماس، 2013).
عملکرد شرکت
عملکرد در لغت یعنی حالت یا کیفیت کارکرد. بنابراین، عملکرد شرکت یک سازهی کلی است که بر چگونگی انجام عملیات شرکت اشاره دارد(نیلی و همکاران، 2005).
چابکی
چابکی به معنای واکنش اثربخش به محیط متغیر و غیر قابل پیش بینی و استفاده از آن تغییرات بهعنوان فرصت هایی برای پیشرفت سازمانی است(جعفرنژاد و شهایی، 1386).
1-6-2 تعاریف عملیاتی
فناوری اطلاعات
فناوری اطلاعات عبارت است ازهمۀ شکلهای فنآوری که برای ایجاد، ذخیرهسازی واستفاده ازشکلهای مختلف اطلاعات، شامل اطلاعات تجاری، مکالمات صوتی، تصاویر متحرک، داده های چند رسانهای و… به کار میرود.
چابکی
چابکی یا سریع بودن، به معنای حداکثر انعطافپذیری است. بطوری که به تغییرات در محصول، بازار و نیازهای مشتریان پاسخ دهد و نیز فرصتهایی را فراهم آورد که بتواند در میان رقبا به عنوان سازمان برتر شناخته شود.
پاسخگویی به تغییرات بازار
شرکت ما توانسته است تغییر نیازها و خواسته های مشتریان را برآورده سازد.
عملکرد شرکت
توانایی شرکت در تنوع کیفیت محصولات، پاسخگویی، انعطافپذیری و ارائه خدمات مشتری.
تغییرات بازار
شرکت ما توانسته است با تغییر دانش، آگاهی و توانمندسازی نیروی انسانی روش نوینی را برای مقابله با تغییرات در محیط رقابتی بازار ایجاد نماید.
فرم در حال بارگذاری ...