بر اساس مدل های سنتی رفتار هزینه ، همانطور که در کتابهای درسی حسابداری نشان داده شده است ، هزینه ها با توجه به تغییرات در سطح فعالیت یک شرکت به صورت ثابت یا متغیر در نظر گرفته می شود .(گریسون و همکاران 2009).
با این تعریف ، حداقل در کوتاه مدت ، هزینه های ثابت مستقل از سطح فعالیت هستند و در مقابل هزینه های متغیر معمولاً به عنوان تغییر متغیر و یا حتی متناسب با تغییرات در فعالیتها در نظر گرفته می شود . این به معنی آن است که میزان تغییر در هزینه های متغیر تنها به تغییر در سطح فعالیت بستگی دارد . به هر حال بیش از دو دهه ی گذشته ، تعداد رو به افزایش از مطالعات تحقیقاتی حسابداری ، پاسخ هزینه نامتقارن به تغییرات در سطح فعالیت را مستند کرده است . در این مطالعات ، میزان افزایش در هزینه ها هنگام افزایش سطح فعالیت ، بیشتر از میزان کاهش در هزینه ها هنگام کاهش سطح فعالیت است .اندرسون و همکارانش(2003)اولین کسانی بودند که به طور کامل این رفتار نامتقارن هزینه را تجزیه و تحلیل کردند . آنها (و محققان بعد از آنها) این رفتار نامتقارن را چسبندگی هزینه نامیدند.
این مطالعات تجربی بر روی رفتار هزینه های فروش ، عمومی و اداری متمرکز هستند . اندرسون و همکارانش مدل جایگزینی را معرفی کردند که در آن هزینه ها به طور خودکار و همزمان با تغییر درسطح فعالیت ، تغییر پیدا نمی کنند ، بلکه در آن چسبندگی هزینه ها به این علت رخ میدهند که مدیران ، منابع مرتبط با فعالیتهای عملیاتی را به طور عمدی تعدیل می- کنند. که البته این موضوع انحرافی است از مدلهای کتابهای درسی سنتی رفتار هزینه.آنها دو علت اصلی رفتار چسبنده را شناسایی کردند که در قسمتهای بعدی این دلایل تشریح خواهند شد . از سال 2003 طیف گسترده ای از مطالعات تحقیقاتی حسابداری در مورد مفهوم چسبندگی هزینه انجام شده است که حجم بسیار کمی از آنها به موضوع چسبندگی هزینه ی حسابرسی پرداخته اند . به همین دلیل آگاهی ازعوامل مؤثر بر حق الزحمه ی حسابرسی و رفتار نامتقارن این هزینه هم برای صاحبکار و هم برای حسابرس مفید خواهد بود .
برای بسیاری از صاحبکاران هزینه ی حسابرسی در خور توجه است . اگرچه ممکن است در شرکتهای بزرگ با حجم نقدینگی بالا یا برخی شرکتهای دولتی توانایی پرداخت این هزینه به راحتی میسر باشد ، لیکن در اکثر شرکتهای تجاری یا آنهایی که از وضعیت مالی مناسبی برخوردار نیستند ، رقم هزینه می تواند بسیار با اهمیت و سنگین باشد . هزینه ای که ناگزیرند آن را پرداخت کنند . در نتیجه از منظر صاحبکار ، با شناخت عوامل مؤثر بر میزان حق الزحمه ی حسابرسی ، هم با مذاکره و چانه زنی بر سر آنها و هم با کنترل این عوامل در داخل سازمان می توان موجبات کاهش چنین هزینه ای را فراهم آورد و تحمل آنرا آسانتر نمود . حسابرسان با دانستن این عوامل می توانند خدمات خود را به شکل مناسبی قیمت گذاری کنند و از قیمت گذاری غیر رقابتی حسابرسی و در نظر گرفتن آن به عنوان یک کالای همگن که استقلال و کیفیت حسابرسی را به خطر می اندازد ، جلوگیری کنند . (نیک بخت و تنانی 1389)
با توجه به آنچه گفته شد شالوده ی مدل هزینه یابی سنتی که همان تناسب بین هزینه ها و سطح فعالیت می باشد ، همیشه برقرار نیست و برآورد هزینه بدون در نظر گرفتن چسبندگی هزینه ها گمراه کننده خواهد بود در نتیجه مدیران می بایست دلایل خود را برای چسبندگی هزینه ارزیابی کنند. همچنین صاحبان شرکتها با مشخص شدن چسبندگی هزینه می توانند تحلیل کنند که آیا مدیران باعث وارد آمدن هزینه به بنگاه می شوند یا خیر (مدیروس و همکاران-2004). علاوه بر آن درک بهتر از نحوه ی تغییر هزینه ها نسبت به نوسانات فروش برای حسابرسان جهت تعیین حق الزحمه ی حسابرسی و همچنین در بهبود اجرای رویه های تحلیل کارگشا خواهد بود . با توجه به نکات فوق بررسی و مطالعه ی بیشتر در خصوص چسبندگی هزینه ها در حوزه ی حسابرسی و حسابداری لازم به نظر می رسد .
1-2) بیان مسئله
در مرحله ی برنامه ریزی ، کنترل و بودجه بندی ، مدیران به اطلاعاتی مبتنی بر پیش بینی هزینه ها جهت پیش بینی سطح فروش ، نرخ گذاری محصولات و در نهایت پیش بینی سود نیاز دارند.آنها برای اهداف برنامه ریزی و کنترل باید از گرایش های هزینه ، یعنی چگونگی تغییرات هزینه ها آگاه شوند.گرایش هزینه ها به چگونگی واکنش هزینه ها دربرابر تغییر در سطح فعالیت اشاره دارد.به عبارت دیگر گرایش هزینه مدلی است که براساس آن یک هزینه ی مشخص نسبت به تغییر در سطح فعالیت واکنش نشان میدهد . در ادبیات حسابداری و در مدل های سنتی رفتار هزینه ، گرایش هزینه ها به صورت ثابت و متغیر در نظر گرفته میشود . هزینه هایی که از سطح فعالیت مستقل می باشند جزء هزینه های ثابت در نظر گرفته خواهند شد اما هزینه هایی که به صورت خطی و متناسب با تغییرات حجم فعالیت تغییر خواهند کرد جزء هزینه های متغیر دسته بندی می شوند .در نتیجه مدیران برای برنامه ریز ی ، کنترل و بودجه بندی صرفاً بر اساس طبقه بندی سنتی در حسابداری مدیریت و حسابداری صنعتی(یعنی هزینه های ثابت و متغیر) اقدام به پیش بینی هزینه ها می کنند .بر همین اساس افزایش در حجم تولید باعث افزایش در هزینه های متغیر خواهد شد که این میزان افزایش بر اساس هزینه های واقعی سالهای گذشته به علاوه ی درصدی تورم و یا افزایش در نرخ هزینه ها خواهد بود که در صورت کاهش در حجم فعالیت مدیران انتظار دارند به میزان حجم کاهش به همان نرخ افزایش ، هزینه های متغیر کاهش یابد . اما در واقعیت ، نتایج با پیش بینی های صورت گرفته مغایر است و برخی تصور می کنند که پیش بینی ها غیر صحیح بوده است . در تصمیمات مربوط به خرید یا ساخت محصول وهمچنین در قبول سفارشات جدید نیز ، هزینه ها به ثابت و متغیر طبقه بندی می شوند که این نوع طبقه بندی نیز باعث بروز مشکلات اساسی برای شرکتها خواهد شد . چرا که مدیران و حتی کارکنان مالی و برنامه ریزی شرکتها آگاهی کافی از هزینه های چسبنده و ماهیت این هزینه ها و حتی نحوه ی محاسبه ی آنها ندارند . در صورتی که اگر این افراد از هزینه های چسبنده و نوع محاسبه ی آن آگاهی داشته باشند به راحتی به این موضوع اشراف پیدا می کنند که سفارشی که از دید آنها سود آور بوده ، چه بسا تبدیل به سفارشی زیان ده شده است.
هنگام تعطیلی كارخانه و یا خط تولید نیز این هزینه ها و طبقه بندی آنها می تواند باعث بروز مشكلاتی برای مدیریت شود . چرا كه هزینه ی چسبنده باعث خواهد شد هنگام كاهش حجم تولید، كل هزینه ها با همان نرخ هزینه های متغیر كاهش نیابد ، در صورتی كه مدیریت میزان كاهش هزینه ها را برابر با نرخ هزینه متغیر در حجم كاهش یافته به علاوه ی مقداری از كاهش هزینه های ثابت پیش بینی خواهد نمود. اما در واقعیت به خاطر چسبندگی هزینه ها و هزینه های چسبنده كه مانع از كاهش هزینه ها هنگام كاهش سطح فعالیت ، به همان
میزان افزایش هزینه ها هنگام افزایش در سطح تولید می شود میزان كاهش هزینه ها كمتر از پیش بینی صورت گرفته خواهد شد كه این مورد حتی می تواند منجر به عدم تحقق برنامه و شكست پیش بینی ها شود و در شرایط حادتر و بحرانی تر منجر به مشكلات نقدینگی و عدم توانایی مدیریت در پرداخت هزینه ها شود. در واقع شرکتهای دارای هزینه های چسبنده تر در مقایسه با شرکتهای دارای هزینه های با چسبندگی کمتر ، کاهش سود بیشتری در زمان کاهش سطح فعالیت ها دارند . علت این مسئله آن است که هزینه های چسبنده تر منجر به تعدیل کمتری در هزینه ها و همین طور زمان کاهش فعالیت ها می شوند که در نتیجه منجر به کاهش بیشتری در سود خواهد شد .
علاوه بر توضیحاتی که در بالا در مورد چسبندگی هزینه های حسابداری به آنها اشاره شده ، موضوع جدیدی از چسبندگی مطرح شده با عنوان چسبندگی هزینه ی حسابرسی . اهمیت بررسی هزینه ی حسابرسی و حق الزحمه های برآوردی حسابرسان به خصوص در سالهای اخیر و پس از تشکیل جامعه ی رسمی حسابداران ایران در کشور ما بیشتر دیده می شود ، زیرا پس از تشکیل جامعه ، انحصار بازار کار حسابرسی شکسته شده و رقابت شدید ی بین حسابرسان به وجود آمده است .رویدادی که مدتها قبل در اغلب کشورهای پیشرفته ی پیشرو در صنعت حسابداری اتفاق افتاده است . در واقع از اوایل دهه ی هفتاد میلادی تا اوایل سال 2000 میلادی ، تمرکز اکثر مؤسسات حسابرسی بر رشد خود بوده است تا بر ارزشهای حرفه ای . شرکای مؤسسات حسابرسی برای یافتن مشتریان جدید ، حفظ مشتریان موجود و خدمات مشاوره ، تحت فشار زیادی قرار گرفته اند و عدم تحقق این اهداف توسعه ای در مؤسسات حسابرسی ، عواقب بدی از جمله برکناری از کار را برای آنان در پی داشته است . به عبارت دیگر ، می توان گفت در بیست سال اخیر ، حرفه ی حسابرسی تغییرات سریع و در خور توجهی داشته است . کاهش مقررات در بازار کار حسابرسی ، به مؤسسات حسابرسی اجازه داد بیشتر اهداف اقتصادی را دنبال کنند و در جست و جوی رشد درآمد خود و کاهش هزینه های خود در هر کار حسابرسی باشند و در واقع کیفیت کار حسابرسی را در اولویت های بعدی قرار دهند. در چنین وضعیتی حسابرسی موفق خواهد بود که بتواند با توجه به ویژگی های واحد مورد رسیدگی ، بهترین برآورد را از حق الزحمه ی خود داشته باشد تا ضمن حفظ کیفیت کار ، آنرا با حداقل هزینه انجام دهد .(نیک بخت و تنانی 1389)
همچنین مدیران ، حسابداران و کارکنان مالی یک واحد تجاری می بایست علاوه بر آگاهی یافتن از چسبندگی های هزینه های حسابداری ، از چسبندگی هزینه ی حسابرسی آگاهی یابند و توانایی تحلیل این گونه چسبندگی هزینه را داشته باشند تا در مواقعی که تشخیص می دهند که حق الزحمه های حسابرسی به ضرر واحد تجاری است ، به مؤسسه ی حسابرسی در مورد حق الزحمه ی حسابرسان تذکر داده و در مواقع ضروری اقدام به تعویض و تعدیل مؤسسه ی حسابرسی و حسابرسان نمایند. در واقع و به طور بهتر مدیران و کارکنان مالی واحد تجاری با آگاهی یافتن از مسائل مربوط به چسبندگی هزینه ی حسابرسی از قیمت گذاری خدمات حسابرسی آگاهی پیدا خواهند کرد و از رقابت موجود در خدمات حسابرسی مطلع می شوند. (ویلِرس و همکاران- 2014). در ادامه توضیحی که درباره ی چسبندگی هزینه ذکر شد می توان گفت قیمت های چسبنده قیمتهایی هستند که بلافاصله با تغییر در شرایط تغییر پیدا نمی کنند. بنابراین هزینه های حسابرسی را می توان به عنوان چسبنده توصیف کرد اگر با وجود تغییر در شرایط ثابت بمانند و یا اگر به دلیل تغییر در شرایط حسابرسی، کمتر از آنچه مورد انتظار است تغییر پیدا کنند.
با توجه به آنچه گفته شد ، همیشه تناسب بین هزینه ها و سطح فعالیت ، وجود ندارد. علاوه بر آن ، در حوزه ی حسابرسی نیز همیشه این تناسب بین حق الزحمه های حسابرسی و مدل هزینه ی حسابرسی وجود ندارد . در نتیجه برآورد رفتار هزینه حسابرسی و حسابداری، بدون در نظر گرفتن چسبندگی هزینه گمراه کننده خواهد بود . آگاهی از رفتار هزینه برای حسابداران ، حسابرسان ، پژوهشگران و تمامی کسانی که با حوزه ی مدیریت ، حسابداری و حسابرسی در ارتباط هستند دارای اهمیت است. بنابراین درک بهتر از نحوه ی تغییر و رفتار هزینه ها نسبت به عوامل متعددی که در شرکت وجود دارد و آگاهی از چسبندگی هزینه ها برای کلیه ی افراد از جمله مدیران ، صاحبان شرکت ها ، حسابداران و حسابرسان تحلیل مفیدی خواهد بود .بنابراین با توجه به اهمیت هزینه- های اداری، عمومی و فروش و همچنین حق الزحمه های حسابرسی در ساختار هزینه ای شركت ها ، در این پژوهش چگونگی رفتار این هزینه ها نسبت به تغییرات عوامل مختلف از جمله تغییر در مدل هزینه ی حسابرسی ، نرخ تورم ، تعداد کارکنان و تغییرات فروش مورد بررسی قرار گرفته می- شود . بدون تردید آگاهی از نتایج این پژوهش در ارزیابی دقیقتر عملكرد مالی، پیش بینی سودآوری شركت ها و تصمیم گیری دقیتر مدیران مهم است .
1-3) اهمیت و ضرورت تحقیق
پس از اینکه بورس اوراق بهادار تهران در سال 1369 فعالیت خود را از سر گرفت ، این آغاز مجدد فعالیت با برنامه ی اول توسعه ی اقتصادی همزمان شد . این همزمان شدن باعث رونق مجدد بورس اوراق بهادار گردید . به تدریج بورس جایگاه مهمی در اقتصاد ایران پیدا کرد به طوری که شاخص بورس امروزه از حساسیت قابل توجهی برخوردار شده است و باعث ورود سرمایه گذاران به آن شده است (سینایی وهمکاران -1384-ص 60 و 61). همچنین ورود مستمر منابع و نقدینگی به بازار سرمایه عامل مهمی در رشد و بقای این بازار به حساب می آید. اگر سرمایه گذارانی که به بورس آمده اند ، منابع و پس اندازهای خود را از دست بدهند ، دچار بی اعتمادی به بازار سرمایه خواهند شد و در نهایت تمایل به خروج از این بازار پیدا می کنند. در واقع سرمایه گذاران بر اساس پیش بینی های شرکت از سودهای آتی و گزارشهای حسابرسان در مورد درست و دقیق بودن حسابهای یک شرکت اقدام به خرید سهام و سرمایه گذاری می کنند . در نتیجه مدیران برای آنکه بتوانند سرمایه گذاران بیشتری را جذب شرکتهای خود کنند ، ناگزیر به پیش بینی هزینه ها اعم از حسابداری و حسابرسی خواهند بود . اما مدیران برای پیش بینی هزینه ها به اطلاعاتی نیازمندند که این اطلاعات ممکن است به صورت کامل از صورتهای مالی قابل دریافت و حصول نباشد . حال که احتمال عدم دستیابی به اطلاعات از طریق صورتهای مالی محتمل است ، آگاهی از رفتار هزینه می تواند مدیران را در این امر یاری و کمک نماید . آگاهی از رفتار هزینه برای حسابداران و حسابرسان ، محققین ، سرمایه گذارانی که تمایل به سرمایه گذاری در شرکتی را دارند و تمام کسانی که با حوزه ی مدیریت در ارتباطند و تغییرات در هزینه ها را بر حسب تغییرات در سطح فعالیت و یا بر حسب تغییرات در سطح حق الزحمه های حسابرسی ارزیابی ارزیابی می کنند دارای اهمیت است . به طور کلی می توان اهمیت و ضرورت انجام این پژوهش را در این دانست که شرکتها به طور کلی به عنوان سرمایه پذیر ، افراد جامعه به عنوان سرمایه گذار و حسابرسان به عنوان پلی ارتباطی میان آنها جهت انجام امورات مربوط به سرمایه پذیر ، پیش بینی سود، سرمایه گذاری ، تعیین حق الزحمه و غیره به آگاهی در مورد چگونگی رفتار هزینه نیازمندند و تحلیل در مورد چسبندگی هزینه میتواند پاسخگوی نیازهای آنها باشد.
1-4) هدف و سؤالات تحقیق
یکی از مناقشات اصلی حرفه ی حسابرسی در حال حاضر تعیین حداقل نرخ حق الزحمه ی حسابرسی و نوع رفتار این هزینه و عکس العمل صاحبکاران در مقابل حق الزحمه هاست . بنابراین درک نحوه ی تعیین حق الزحمه ی حسابرسی و آگاهی از رفتار این هزینه برای حسابرسان و علی الخصوص برای صاحبکاران دارای اهمیت است . علاوه بر آن الگو و رفتار هزینه ، نظر حسابداران مدیریتی که در زمینه ی تصمیم گیری و کنترل فعالیت می کردند را به خود جلب نموده است . نتایج کنونی نشان می دهدکه امروزه مدیران در جستجو و مطالعه ی عوامل اثر گذار بر رفتار هزینه در زمینه های حسابداری و حسابرسی می باشند . در نتیجه این پژوهش حیطه ی مطالعه و بررسی رفتار هزینه را توضیح و بسط خواهد داد و هدف آن بررسی رفتار چسبندگی هزینه ها بر حسب انواع هزینه های عملیاتی و حق الزحمه حسابرسی و با توجه به عوامل مختلف از جمله تغییر در مدل هزینه ی حسابرسی ، تعداد کارکنان واحد تجاری ، تورم و غیره خواهد بود .
سوالاتی که در این تحقیق به وجود می آید شامل سوالاتی به شرح زیر خواهد بود :
- آیا هزینه ی حسابرسی نسبت به عوامل موجود در واحد تجاری از جمله تغییر و تعدیل در مدل هزینه ی حسابرسی چسبندگی دارد و فوراً با سطح پیشنهاد شده توسط مدل هزینه ی حسابرسی تعدیل می شود ؟
- آیا میزان افزایش در هزینه های حسابرسی بیش از میزان کاهش در هزینه هاست ؟ به عبارت دیگر آیا هزینه ی حسابرسی چسبنده است ؟
- آیا نرخ تورم بر چسبندگی هزینه های حسابرسی تأثیر دارد ؟
- آیا هزینه های عملیاتی حسابداری نسبت به تغییرات درآمدی فروش دچار چسبندگی هزینه خواهند شد؟
- آیا نرخ تورم بر چسبندگی هزینه های عملیاتی حسابداری تأثیر دارد ؟
1-Anderson .M , Banker R , Janakiraman S
1- Garrison.R., Noreen.E.,Brewer.P
1-Medeiros O.R, Costa P.S
1-De Villiers.C,Hay.D,Zhizi J.Z
فرم در حال بارگذاری ...
