“
در عین حال در این پژوهش پایایی پرسشنامه مجدداً مورد بررسی قرار گرفته است. به منظور سنجش میزان پایایی پرسشنامه ها از روش محاسبه ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد(شریفی، ۱۳۸۱، ص ۱۹۸؛ سیف، ۱۳۸۲، ص ۴۵۶). چون این بخش از پرسشنامه‌ها به صورت طیف لیکرت طراحی شده و در واقع ازنوع نگرش سنج می‌باشد به همین جهت مناسبترین روش برای محاسبه اعتبار، ضریب آلفای کرونباخ است[۹۸]:
نتایج حاصل از بررسی پایایی پرسشنامه مذکور در جدول زیر نشان داده شده است»
جدول ۱-۳: ضریب پایایی پرسشنامه سلامت عمومی و مؤلفه های آن
مؤلفه آلفای کرونباخ علائم جسمانی ۰٫۸۰ علائم اضطراب و اختلال خواب ۰٫۸۵ علائم اختلال در کارکرد اجتماعی ۰٫۸۵ علائم افسردگی ۰٫۸۷ کل پرسشنامه سلامت عمومی ۹۳/۰
با توجه به ضرایب پایایی محاسبه شده می‌توان نتیجه گرفت که پرسشنامه مورد استفاده از پایایی پژوهشی کافی برخوردار بوده است.
ب) مقیاس محیط خانواده
مقیاس محیط خانواده اولین بار در سال ۱۹۸۱ توسط موس و موس ارائه شد. سپس نسخه تجدید نظر شده آن در سال ۱۹۹۳ به چاپ رسید. این مقیاس یکی از ۱۰ مقیاس فضای اجتماعی[۹۹] که توسط موس و موس طراحی شده‌اند. مقیاس محیط خانواده، شامل ۱۰ زیر مقیاس است که ویژگی‌های اجتماعی محیط خانواده های مختلف را می‌سنجد. این مقیاس ۳ فرم مختلف دارد.
– فرم واقعی[۱۰۰]، که برداشت افراد از خانواده‌شان را می‌سنجد.
– فرم آرمانی[۱۰۱]، که برداشت افراد از محیط خانوادگی ایده‌آل را می‌سنجد.
– فرم مورد انتظار[۱۰۲]، انتظارات افراد درباره وضعیت خانواده را می‌سنجد. مثل انتظارات یک زوج درباره این که خانواده بعد از تولد یک کودک چگونه خواهد بود.
در این پژوهش از فرم واقعی استفاده شده است.
فرم واقعی دارای ۹۰ سؤال درست- غلط می‌باشد و دارای سه بعد است و دارای ۱۰ مقیاس فرعی است. ابعاد آن عبارتند از:
-
- بعد رابطه[۱۰۳]
-
- بعد رشد فردی[۱۰۴]
-
- بعد نگهداری سیستم[۱۰۵]
-
- بعد رابطه شامل ۳ زیر مقیاس پیوستگی[۱۰۶] ، بیان[۱۰۷] و درگیری یا اختلاف[۱۰۸] می‌باشد.
-
- بعد رشد فردی شامل ۵ زیر مقیاس استقلال[۱۰۹] ، جهتیابی پیشرفت[۱۱۰] ، جهتیابی فکری-فرهنگی[۱۱۱] ، جهتیابی فعالیتهای تفریحی[۱۱۲] و تأکیدات اخلاقی- مذهبی[۱۱۳] می‌باشد.
- بعد نگهداری سیستم شامل ۲ زیر مقیاس سازمان[۱۱۴] و کنترل[۱۱۵] می‌باشد.
روایی و پایایی مقیاس محیط خانواده
بر اساس تحقیق انجام شده توسط موس و موس (۱۹۹۳)، ثبات درونی در همه مقیاس‌ها قابل قبول بوده است و دامنه‌ای از ثبات متوسط برای زیر مقیاس پیشرفت و استقبال تا ثبات قوی برای پیوستگی، سازمان، جهت‌گیری فرهنگی و تأکید مذهبی- اخلاقی را دربرمی‌گیرد.
در تحقیق موس و موس (۱۹۹۳) ۴۷ فرم که اعضاء ۹ خانواده بودند هر کدام ۲ بار به فاصله ۸ هفته به تست پاسخ دادند. پایین‌‌ترین پایایی ۶۸/۰ برای مقیاس استقلال و بالاترین ۸۶/۰ برای مقیاس پیوستگی بوده است. در این پژوهش پایایی آزمون با ۶۰ نفر نمونه مورد بررسی قرار می‌گیرد.
روایی
ساندرو باور[۱۱۶] (۱۹۸۴) در بررسی خود با این تست دریافتند افرادی که خانواده‌شان را پیوسته‌تر معرفی کرده بودند، رفتارهای اجتماعی حمایتگرانه بیشتری میان اعضای خانواده گزارش می‌دادند. نتایج به دست آمده در زیر مقیاس پیوستگی با نتایج حاصل از مقیاس سازگاری اسپانیر- دیانیک[۱۱۷] رابطه مثبت داشتند(ابوت و برادی[۱۱۸]، ۱۹۸۵). زیر مقیاسهای آزادی بیان و تعارض هم توسط مقیاس سازگاری قابل پیش‌بینی بودند. اسپیگل و ویسلر[۱۱۹] (۱۹۸۳) هم دریافتند که نمراتی که کارکنان متخصص کلینیک در مورد یک خانواده در مقیاس در تعارض، تأکیدی مذهبی، آزادی بیان و پیوستگی می‌دهند به طور معناداری مشابه نمرات خود اعضای خانواده است.
جدول ۲-۳: ضریب پایایی مقیاس محیط خانواده و مؤلفه های آن
مؤلفه آلفای کرونباخ به هم پیوستگی ۰٫۵۵ بیان ۰٫۶۹ درگیری ۰٫۵۸ استقلال ۰٫۴۸ جهت یابی پیشرفت ۰٫۵۴ جهت یابی فکری- فرهنگی ۰٫۶۲ جهتیابی فعالیتهای تفریحی ۰٫۶۴ تاکیدات اخلاقی- مذهبی ۰٫۴۱ سازمان ۰٫۳۸ کنترل ۰٫۶۸ مقیاس محیط خانواده ۰٫۷۸
با توجه به نتایج جدول بالا و جداول پیوست می‌توان نتیجه گرفت که پرسشنامه های مورد استفاده از اعتبار تحقیقی لازم برخودار می‌باشند. از طرف دیگر بررسی وضعیت هریک از سؤال‌های پرسشنامه‌ها به منظور سنجش همسانی درونی سؤالات (ارائه شده در پیوست) نشان داد که حذف سؤال‌ها موجب افزایش یا کاهش چشمگیر در ضریب اعتبار پرسشنامه نیست. بدین ترتیب می‌توان نتیجه گرفت که سؤال‌های پرسشنامه های مورد استفاده از همسانی درونی خوبی برخوردار هستند.
روش های آماری تجزیه و تحلیل داده ها
به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از روش های آماری توصیفی و استنباطی استفاده شده است. در تجزیه و تحلیل توصیفی اطلاعات، شاخص های گرایش مرکزی و انحرافی مربوط به خرده مقیاسهای محیط خانواده و خرده مقیاسهای سلامت عمومی و همچنین نمره کل این دو مقیاس و نمودارهای مربوطه ارائه شده است که با بهره گرفتن از آن ها به بررسی وضعیت موجود پرداخته شده است.
در بخش روش های استنباطی به منظور بررسی سؤالات تحقیق و به عبارتی تعمیم نتایج به دست آمده از نمونه به جامعه آماری تحقیق، از همبستگی پیرسون تک متغیری و آزمون معناداری مربوط به آن، تحلیل رگرسیون چندگانه به روشهایEnter وStepwise Forward ، و آزمون معناداری ضرایب همبستگی چندگانه استفاده شده است.
فصل چهارم
تجزیه و تحلیل داده ها
مقدمه
به منظور تجزیه و تحلیل داده های آماری پژوهش حاضر، ابتدا اطلاعات حاصل از پرسشنامه ها استخراج و در جدول اطلاعات کلی یا جدول مادر تنظیم شد، سپس کلیه اطلاعات با بهره گرفتن از کامپیوتر و از طریق نرم افزارهای آماری بویژه نرم افزارهای SPSS(16.0) و STATISTICA(8.0) در دو بخش روش های توصیفی و استنباطی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
در تجزیه و تحلیل توصیفی اطلاعات، شاخص های گرایش مرکزی و انحرافی مربوط به خرده مقیاسهای محیط خانواده و خرده مقیاسهای سلامت عمومی و همچنین نمره کل این دو مقیاس و نمودارهای مربوطه ارائه شده است. در بخش روش های استنباطی به منظور بررسی سؤالات تحقیق و به عبارتی تعمیم نتایج به دست آمده از نمونه به جامعه آماری تحقیق، از همبستگی پیرسون تک متغیری و آزمون معناداری مربوط به آن، تحلیل رگرسیون چندگانه به روشهایEnter وStepwise Forward ، و آزمون معناداری ضرایب همبستگی چندگانه استفاده شده است. نتایج در جداول مربوط آورده شده است.
روشهای آماری توصیفی
“
فرم در حال بارگذاری ...