وبلاگ

یکی از مهم­ترین تصمیم­های مدیریت مالی، اتخاذ تصمیم­هایی در مورد نحوه تأمین مالی برای شرکت می­باشد؛ که شامل تصمیم­هایی هم­چون ساختار مالی و ساختار سرمایه و همچنین تعیین بهترین شیوه تأمین مالی و ترکیب آن­ها است. حال شرکت­ها برای تأمین مالی راه­های مختلفی از قبیل وام بانکی، استقراض خارجی، انتشار سهام، انتشار اوراق مشارکت و…. می­باشد که یکی از روش­های تأمین مالی که امروزه مورد توجه مجامع جهانی قرار گرفته، روش تأمین مالی برون ترازنامه­ای می­باشد که شرکت از طریق استفاده از ابزارهای متفاوت که این روش دارا می­باشد، تأمین مالی می­ کند. به طور کلی، شرکت از طریق ابزارهای این روش نقدینگی شرکت را افزایش می­دهد. یعنی شرکت می­خواهد ضمن تحصیل دارایی، آن دارایی و بدهی مربوط به آن در ترازنامه نشان داده نشود و همچنین استفاده از این ابزارها جهت تأمین مالی، بازده و ریسک عملیاتی و در نهایت ارزش شرکت را تحت تأثیر قرار می­دهد. با این وجود مسیر واکنش سرمایه ­گذاران به این ابزار مدیریتی حائز اهمیت ویژه می­باشد.
در این فصل پس از تشریح موضوع پژوهش، به بیان مسأله و اهمیت و اهداف آن پرداخته می‌شود و در ادامه فرضیه ­های پژوهش، تعاریف مفهومی و عملیاتی متغیرهای استفاده شده در پژوهش ارائه گردیده است. در انتها قلمرو پژوهش حاضر بیان می­ شود.
 
1-2 بیان مسأله  
همواره سرمایه ­گذاران به دنبال اطلاعاتی کامل و دقیق از صورت­های مالی هستند؛ تا این اطلاعات را در تصمیم­ گیری­ های خود مد نظر قرار دهند. یکی از مهم­ترین و حتی اگر واقع­بینانه به شرایط نظاره کنیم، می­توان گفت مهم­ترین عامل مؤثر بر  تصمیم و واکنش سرمایه ­گذاران نسبت به اطلاعات، اطلاعات مربوط به سود می­باشد. از آنجا که ابزارهای مختلفی بر میزان سود تأثیر می­گذارند و یا تأثیر داده می­شوند؛ در پژوهش حاضر به دنبال این هستیم که تأمین مالی خارج از ترازنامه که هم یکی از ابزارهای مدیریت است و هم یکی از عوامل تأثیرگذار بر میزان سود، چگونه اثری بر واکنش سرمایه­ گذارانی آگاه نسبت به اعلان سود می­گذارد. تأمین مالی خارج از ترازنامه، نوعی تأمین مالی است که بیشتر شرکت­ها برای  جلوگیری از افزایش بیش از اندازه در اهرم مالی و نقض قراردادهای بدهی خود سعی می­ کنند، عملیات خود را با نشان ندادن بدهی و دارایی در ترازنامه، تأمین مالی کنند(تقوی و همکاران، 1389: 5). مدیریت شرکت از طریق ابزارهای تأمین مالی خارج از ترازنامه هم­چون اجاره عملیاتی، برون سپاری، فروش حساب­های دریافتنی، تأمین مالی پروژه­ های خاص، تبدیل دارایی­ ها به اوراق بهادار

 و کالای امانی می ­تواند موجب افزایش سودآوری، کاهش ریسک و پایین آوردن اهرم مالی شرکت شود. البته، در ایران به جز اجاره عملیاتی و کالای امانی از دیگر ابزارها استفاده نمی­ شود و از این دو مورد فقط اطلاعات مربوط به اجاره عملیاتی در دسترس می­باشد(مرادزاده­فرد، 1388). برخی شیوه ­های تأمین مالی برون ترازنامه­ای علاوه بر تأثیر روی ترازنامه، اثر مثبتی نیز روی عدد سود گزارش شده دارند. این شیوه تأمین مالی به خصوص هنگامی بیشتر استفاده می­گردد که پاداش مدیران بر اساس سود گزارش شده­ی سالانه بوده و میزان آن با سود رابطه­ مستقیمی داشته باشد. از طرفی نشان ندادن دارایی در ترازنامه به دلیل انجام تأمین مالی برون ترازنامه­ای و منظور نکردن استهلاک دارایی در سود (زیان) موجب افزایش سود و از سویی دیگر، موجب افزایش نرخ بازده مجموع دارایی می­ شود. برخی شیوه ­های تأمین مالی برون ترازنامه­ای منافعی از نقطه نظر مالیاتی دارند. بنابر نوع عامل به­وجود آورنده این شیوه تأمین مالی، موارد مذکور می­توانند مورد توجه واقع شوند. در صورتی که ساختار تأمین مالی برون ترازنامه­ای اثر مالیاتی داشته باشد، تأثیر مستقلی بر جریان­های نقدی و در نهایت ثروت سرمایه ­گذاران (سهامداران) دارد. البته ممکن است که به صورت غیر مستقیم یا منفی بر ثروت سرمایه ­گذاران (سهامداران) تأثیر بگذارد. به عنوان مثال، می­توان به هنگامی اشاره کرد که سهامداران متأثر از تغییرات ظاهری به وجود آمده از حسابداری ساختگی، سهام خود را بفروشند(دستگیر و سلیمانیان، 1386). در نهایت این سؤال مطرح است که آیا تأمین مالی خارج از ترازنامه بر واکنش سرمایه ­گذاران نسبت به اعلان سود با توجه به متغیرهای عدم تقارن اطلاعاتی و بازده مجموع دارایی­ ها تأثیر می­گذارد؟

 
1-3 اهمیت و ضرورت پژوهش
یکی از مهم­ترین زمینه­ها برای مدیریت، اعتماد سرمایه ­گذاران نسبت به اعلان سود می­باشد. زیرا، مدیریت با داشتن پشتوانه مالی از طریق جذب سرمایه­گذار در شرکت قدرت تطبیق و واکنش خود را نسبت به رویدادهای داخلی و خارجی همسان می­سازد. حال سرمایه­گذار که کیفیت سود را به عنوان مهم­ترین محرک خود در انتخاب سرمایه ­گذاری مد نظر دارد؛ ممکن است با ابزار مدیریتی به نام تأمین مالی خارج از ترازنامه روبه­رو شود، با وجود این که ابزار مورد نظر تنظیم­کننده نسبت اهرمی و نسبت سودآوری شرکت است؛ سرمایه­گذار با آن چگونه برخورد می­ کند و یا می­توان این ارتباط را به صورت یک سؤال به این شکل بیان کرد  که سرمایه ­گذاران این ابزار مدیریتی رابه عنوان توانایی مدیریت در بالا بردن عملکرد و استفاده بهینه از سرمایه شرکت می­دانند یا نوعی پنهان­کاری مدیریت به منظور بالا بردن سود ودر نتیجه حفظ موقعیت شغلی و منافع خود؟ با این وجود به دلیل نبود پژوهشی  که تغییرات واکنش سرمایه ­گذاران نسبت به اعلان سود را از جنبه تأمین مالی خارج از ترازنامه رسیدگی و شناسایی کند. لذا، پژوهش حاضر ضرورت انجام را به منظور شناخت بیشتر تأثیرات تأمین مالی خارج از ترازنامه بر سود و متعاقباً ان چگونگی واکنش سرمایه ­گذاران را بااهمیت و اساسی می­داند. یکی از شرایط رقابت کامل، شفافیت اطلاعات است و فقدان آن باعث پیدایش رانت می­گردد. شفافیت اطلاعات را با مقداری تورش می­توان تقارن اطلاعات تعریف نمود. تقارن اطلاعات بدین معنی است که طرفین مبادله­کننده به یک اندازه از کیفیت کالای مورد مبادله و شرایط مبادله در بازار اطلاع داشته باشند. عدم تقارن اطلاعات به حالتی اطلاق می­ شود که یکی از طرفین مبادله کمتر از طرف دیگر در مورد کالا یا وضعیت بازار، اطلاعات داشته باشد. به عبارت دیگر، توزیع اطلاعات بین کلیه استفاده­کنندگان از اطلاعات، ناهمسان باشد(هاشمی، 1381). مشکل عدم تقارن اطلاعات متأثر از تفاوت اطلاعاتی انگیزه­های متناقض میان استفاده­کنندگان از اطلاعات می­باشد. این موضوع به طور بالقوه می ­تواند منجر به اختلال در عملکرد بازار سرمایه شود(آکرلاف، 1970). با توجه به اثرات تأمین مالی خارج از ترازنامه بر محتوای اطلاعاتی صورت­های مالی و متعاقباً احتمال به وجود آمدن عدم تقارن اطلاعاتی در بازار می­توان واکنش سرمایه ­گذاران را از این منظر سنجید. همچنین با اتکا بر اثرات فراوان تأمین مالی خارج از ترازنامه (اجاره عملیاتی) بر متغیرهای نسبت سودآوری (بازده مجموع دارایی­ ها)، واکنش سرمایه ­گذاران به این نسبت به دلیل وجود کلیدی­ترین عدد (سود) در آن حائز اهمیت بوده و تغییرات ناشی از تأمین مالی خارج از ترازنامه در نسبت بازده مجموع دارایی­ ها را در تصمیم­های سرمایه ­گذاران نسبت به اعلان سود، می­توان مشاهده کرد.
 
1-4 اهداف پژوهش
1-4-1 هدف اصلی

• شناخت تأثیر تأمین مالی خارج از ترازنامه بر واکنش سرمایه ­گذاران نسبت به اعلان سود

 
1-4-2 اهداف فرعی

• شناخت تأثیر اجاره عملیاتی بر واکنش سرمایه ­گذاران نسبت به اعلان سود، با توجه به سطح عدم تقارن اطلاعات

• شناخت تأثیر اجاره عملیاتی بر واکنش سرمایه ­گذاران نسبت به اعلان سود، با توجه به بازده مجموع دارایی­ ها