وبلاگ

یک مؤسسه حسابرسی مستقل و با مهارت، قادر به شناخت ارائه نادرست اقلام صورت­های مالی مورد رسیدگی بوده و می ­تواند نسبت به ارائه صحیح آن بر صاحبکار خود تأثیرگذار باشد تا در نتیجه آن اطلاعات مالی قابل اتکایی گزارش شود. رسیدن به این هدف مطلوب به خصوصیات مؤسسات حسابرسی کاملاً وابسته است و این خصوصیات مؤسسات حسابرسی می ­تواند به شکل مثبت یا منفی با کیفیت حسابرسی در ارتباط باشد. تیت من و ترومن (1989) حسابرس با کیفیت­تر صحت اطلاعات ارائه شده را بهبود می بخشد و به سرمایه ­گذاران اجازه می­دهد برآورد دقیق­تری از ارزش شرکت بدست آورند (پورکریم، 1388،ص3).
هدف کلی حسابرسان حفاظت ازمنافع سهامداران در مقابل تحریفات و اشتباهات با اهمیت موجود در صورت­های مالی است. حسابرسان به منظور حفظ اعتبار حرفه، شهرت حرفه ای خود و اجتناب از دعاوی قضایی علیه خود به دنبال افزایش کیفیت حسابرسی هستند (تندلو و ون استرایلن، 2008، ص449). از طرفی نیاز برای محافظه کاری با تئوری نمایندگی مطرح می شود که از این طریق مشکلاتی که بین مدیران وسهامداران روی جداسازی مدیریت­ومالکان ظاهر می­ شود را حل کند.این­موضوع به­وسیله (واتز،2003)مورد بحث­قرار گرفت با این فرض که گزارشات­مالی منتشر شده به وسیله مدیران محافظه کارانه بودند،سهامداران ممکن است به کاهش حقوق مدیران برای جبران اختلاف ناشی از توجه مدیران به منافع شخصی شان متوسل شوند.برای جلوگیری از چنین وضعیتی مدیران ممکن است به ارائه حجم محافظه کاری بیشتر به عنوان نشانه ای از عدم توجه به منافع شخصی شان دست زنند.
با توجه به مطالب فوق، در مطالعه حاضر تلاش خواهد شد تا اثر ویژگی­های کیفیت حسابرسی برمحافظه کاری حسابداری در بازار سرمایه ایران مورد بررسی قرار گرفته و عوامل موثر بر آن تبیین شود.
 
 
 
 
 
 
1-2) بیان مسئله
موضوعات کیفیت حسابرسی و محافظه کاری حسابداری به مدت طولانی مورد بحث و تحقیق در محافل مالی بوده است و به نظر می­رسد هر دو بتوانند بازار سرمایه راتحت تاثیر قرار دهد.بر این اساس، بسیاری ازمطالعات بر روی کیفیت خدمات حسابرسی ،توانایی حسابرس در کشف تقلب و در نهایت صدورنظر حسابرسی­مناسب در­مورد صورتهای­مالی انجام شده است.بسیاری ازرسوایی­ها و ورشکستگی­های حسابداری در بازارهای مالی در سالهای اخیررخ داده اند اما مهمترین نتایجی که برای این حوادث مورد انتظار نبودند،افزایش هشداراهمیت نقش حسابرسان واینکه حسابرس درعملکردبخشهای زیادی ازبازارهای مالی نقش حیاتی بازی می کند(ابوجلال وحمدان,2010)این حوادث منجر به ازدیاد تقاضا برای افزایش کیفیت وتاثیرحسابرسی شد.اگرچه هیچ توافقی روی مفهوم کیفیت حسابرسی وجود نداردو فدراسیون بین المللی حسابداران(IFAC)وموسسه آمریکایی حسابداران­پذیرفته شده عمومی(AICPA) نتوانستندیک مفهوم واضحی ازکیفیت حسابرسی معرفی کنند.علی رغم همه اینها چند محقق تلاش کرده ­اند که کیفیت حسابرسی را تعریف کنند. دیس و گیروکس(1992) کیفیت حسابرسی را توانایی حسابرس برای کشف ضعف  در سیستم حسابداری مشتری و گزارش آن تعریف کرده اند. اگرچه، کوپلی و همکاران (1993)کیفیت حسابرسی را به عنوان کاربرد استانداردهای حرفه ای مرتبط با زمینه کاری واستانداردهای گزارشگری تعریف کرده اند.
Issa (2008) اصطلاح کیفیت حسابرسی را اینگونه تعریف کرد: کیفیت حسابرسی یعنی توانایی فرایند حسابرسی برای کشف وگزارش تحریف بااهمیت از صورتهای مالی و نیزکاهش عدم تقارن اطلاعاتی بین مدیریت وسهامداران که به سطح کیفیت اطلاعات موجود درصورتهای مالی مربوط می شود.
تحقیقات قبلی ارتباط بین محافظه کاری ویکی از ویژگیهای کیفیت حسابرسی مثل ،اندازه شرکت یا دوره تصدی حسابرس رابه طور­جداگانه بررسی کرده ­اند.این مطالعه قصد دارد اثرچندین ویژگی کیفیت حسابرسی را روی محافظه کاری حسابداری بررسی می کند.تعریف کیفیت اطلاعات حسابداری کار ساده ای نیست.یک حادثه یا داد وستد افشا شده یا اندازه ­گیری شده برطبق استانداردهای­حسابداری خاص ممکن است به وسیله یک نماینده خوب وبرای دیگری بد ارزیابی شود.محافظه کاری در حسابداری می ­تواند خصیصه ذاتی هرمحیط اقتصادی باشد.مطالعات زیادی درباره اثراندازه شرکت حسابرسی بر روی کیفیت اطلاعات مالی انجام گرفته است. برطبق نظر دی آنجلوکیفیت حسابرسی ازاحتمال مشترکی که حسابرس بتوانداشتباهات بااهمیت در سیستم حسابداری راکشف وگزارش کند تشکیل یافته است.کشف اشتباهات بااهمیت،مرتبط بارقابت تکنیکی می باشد درحالی که افشای این اشتباهات،به استقلال حسابرس برمی­گردد.
کیفیت­حسابرسی مجموعه ­ای ازروش های وتکنیکهایی است که برای کاهش اشتباهات وتقلب ازطریق دستیابی به شواهد کافی ومتقاعد کننده به منظورحفاظت از بخش­های مربوط­صورت می­گیرد (ابوجلال وحمدان,2010)
بررسی کیفیت حسابرسی به حسابرس در دستیابی به نظر مناسب درباره منصفانه بودن صورتهای مالی کمک می کند. محافظه­کاری حسابداری هنورهم به وسیله حسابداران به عنوان مهمترین اصل در­نظر­گرفته می شود.علی رغم انتقادمقابل این اصل هنوز هم نقش مهمی در عملیات حسابداری بازی می­ کند(واتز،2003)به طور­کلی مفهوم محافظه­کاری حسابداری به این معنی است که شرکت باید حداقل ارزش دارایی هاودرآمدها و به عبارت دیگر حداکثرارزش بدهی­ها و هزینه ها را گزارش کند. محافظه کاری حسابداری یکی از فرض های پایه ای گزارش مالی می باشد که تمایل شرکت برای شناسایی سریعتر خبر بد نسبت به خبرخوب را نشان می دهد.(باسو,1997)
در واقع محافظه کاری حسابداری نیاز دارد به یک سطح بالاتری از تایید پذیری برای شناسایی اخبارخوب نسبت به­خبر بد­ دست یابد.(باسو,1997و واتز,2003)مزیت­های زیادی در به کاربردن محافظه­کاری حسابداری وجود دارد مثل کاهش انگیزه­های فرصت طلبانه برای مدیران هنگام افشای نتایج خوش بینانه،افزایش کنترل قراردادها وکاهش قیمتهای قضاوتی.(بال وشیواکومار،2005)
کیفیت حسابرسی یک پیش نیاز برای بخش­های زیادی است. کیفیت حسابرسی فاکتور وزن دهی شرکت های حسابرسی به منظور رقابت بین آنها می باشد.معنی سنتی محافظه کاری پیش بینی هیچ سود ولی پیش بینی همه زیان می باشد. قوانین استانداردها واصول حسابداری در کشورهای مختلف فرق می­ کند.بسیاری روش بخش دولتی درحالی که بقیه روش بخش خصوصی رابه کار می برند.همه آنها

 سعی می کنندعلی رغم اهداف مختلفشان بهترین کیفیت ممکن ازاطلاعات حسابداری که به تصمیم گیری کمک می­ کند را تامین کنند. FASBدر بیانیه مفهومی مالی شماره2اعلام کرد که استانداردهای احتمالی باید به سمت کاهش درآمد خالص­ودارایی­سوق داده شود نه افزایش آنها در­یک­بررسی مقایسه­ ای که به وسیله بال­ وهمکاران(2008 )روی قوانین حسابداری بخش خصوصی ودولتی انجام شد،آنها یافتند که سیاست­های حسابداری بخش خصوصی محافظه کارانه تر ازشیوه های حسابداری بخش دولتی می­باشد.

هندریکسون(1982)مشاهده کردکه یکی از جنبه­ های محافظه کاری بدبینی به جای خوشبینی هنگام تهیه گزارشات مالی می باشد.اندازه گیری محافظه کاری حسابداری در شرکتهای صنعتی پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران به اندازه گیری کارایی بازارهای نوظهور کمک می­ کند. بسیاری مطالعات نشان می­دهد که قیمت اوراق بهادار بازارکارا همه اطلاعات در دسترس را در زمان مناسب منعکس می­ کند.(یاسین,2008)
ما مشکل مورد بحث را از طریق جواب دادن به سوال زیر بررسی می­کنیم:
آیاکیفیت حسابرسی روی سطح محافظه کاری شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران تاثیر دارد؟
 
1-3ضرورت تحقیق
بررسی اثر ویژگی­های کیفیت حسابرسی برمحافظه­کاری حسابداری موضوع پژوهش بسیاری از پژوهشگران بوده است؛ به طوری که تا کنون در این ارتباط تئوری ها و دیدگاه های زیادی مطرح شده است.
واتزوهمکاران(2001)،واتز(2003)همچنین بال وشیوا کومار(2005)بیان  می کنند که  محافظه کاری در ایجاد روابط قراردادی بین شرکت واعتباردهندگانش،به منظور اطمینان نسبت به حداقل ضمانت برای تحقق تعهدات وکاهش احتمال توزیع نامناسب وجوه نقد به چند نماینده حائز اهمیت است .محافظه کاری کارایی اطلاعات حسابداری را باکاهش مدیریت خوش بینانه نتایج شرکت افزایش می دهد.بحث درباره مزیت اطلاعات حسابداری هنوز به عنوان یک موضوع بی نتیجه می باشد. کیفیت حسابرسی بر محافظه کاری  اثر می گذارد زیرا توسط آن دستکاری اطلاعات حسابداری محدود میشود.
در این مطالعه رویکردهایی را که منجر می شود تا کیفیت حسابرسی شرکت ها متمایز از یکدیگر باشد شناسایی شده و عواملی را که این تفاوت هارا تبیین می کنند به صورت تجربی مورد بررسی قرار خواهند گرفت. در این مطالعه  تخصص حسابرس درصنعت مشتری ، رتبه حسابرس و مدت تصدی حسابرس مد نظر قرار گرفته و تاثیر هریک بر محافظه کاری حسابداری بررسی خواهد شد.
نتایج تحقیقات بیانگر اهمیت محافظه کاری حسابداری در سرنوشت شرکت است .از طرفی هنوز زوایای ناشناخته ی بی شماری در مورد کیفیت حسابرسی و عوامل تاثیر گذار بر آن وجود دارد که ضرورت و اهمیت پژوهش در این زمینه را ضروری می سازد.
1-4اهداف تحقیق
هدف اصلی این تحقیق  بررسی اثر ویژگی های کیفیت حسابرسی برمحافظه کاری در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می باشد.
1-5) فرضیه های تحقیق

1. بین تخصص حسابرس درصنعت مشتری و محافظه کاری حسابداری رابطه معناداری وجود دارد.

1. بین رتبه حسابرس و محافظه کاری حسابدرای رابطه معناداری وجود دارد.

1. بین مدت تصدی حسابرس و محافظه کاری حسابداری رابطه معناداری وجود دارد.

1-6قلمروتحقیق
قلمرو زمانی : قلمرو زمانی تحقیق از سال 1388 تا پایان سال 1392 می باشد.
قلمرو مكانی:  قلمرو مكانی تحقیق سازمان بورس اوراق بهادار می­باشد.
1-7) روش تحقیق وروش های جمع آوری وتجزیه وتحلیل اطلاعات
این تحقیق مطالعه ای كاربردی با تأكید بر روابط همبستگی و تحلیلی می باشد.تحقیق همبستگی شامل كلیه تحقیقاتی است كه در آن سعی می­ شود با بهره گرفتن از تكنیك­های همبستگی رابطه بین متغیرهای مختلف كشف یا تعیین گردد كه در این تحقیق برای بررسی اثر ویژگی های کیفیت حسابرسی برمحافظه کاری حسابداری از مدل رگرسیون چندگانه استفاده شده است. در مورد وجود یا عدم وجود رابطه ی معنادار بین متغیرهای مستقل و وابسته(آزمون معنادار بودن ضریب همبستگی) از آزمونt استفاده می­ شود و برای نشان دادن میزان تاثیر متغیر مستقل بر متغیر وابسته (نشان دادن اینكه چه نسبتی از تغییرات متغیر وابسته ناشی از متغیر مستقل است) از ضریب تعیین2  Rاستفاده می شود. اطلاعات مربوط به مبانی نظری تحقیق از طریق روش كتابخانه­ای و با مطالعه كتب و مقالات داخلی و خارجی موجود در زمینه پژوهش گردآوری خواهد شد.درنظر است که داده های مورد نیاز پژوهش از وبگاه بازار اوراق بهادار تهران استخراج وپس از جمع آوری رویدادها از طریق منابع موجود، با ورود اطلاعات به    Excelاز توابع این نرم افزار برای محاسبه­ی متغیرهای تحقیق استفاده می شود . سپس نتایج حاصل از اندازه گیری متغیرها به منظور محاسبات آماری وارد نرم افزار  Eviewsشده و با بهره گرفتن از این نرم افزار، رابطه بین متغیرها مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
1-8) جامعه آماری تحقیق
الزامات قانونی موجود در شركتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار باعث ارائه عمومی اطلاعات حسابرسی شده توسط آنها بطور منظم وبا كیفیت قابل قبول می شود. به همین دلیل جامعه آماری در این تحقیق،شركتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار می باشد.
1-9) روش نمونه گیری
دراین پژوهش،روش نمونه گیری، روش حذفی سیستماتیک خواهد بود.كلیه شركتهای عضو جامعه آماری كه دارای شرایط زیر باشند جزء نمونه آماری لحاظ می شوند:

1. شركتهایی كه قبل از سال 1388 در بورس اوراق بهادار پذیرفته شده باشندوسهام آنها از ابتدای سال 1388 در بورس مورد معامله قرارگیرد.

1. به منظور یکنواختی،دسترسی لازم به صورتهای مالی و یادداشتهای توضیحی همراه آنها وجود داشته باشد.

1. سال مالی تمام شرکت ها باید منتهی به پایان اسفند ماه هر سال باشد و نباید در فاصله سالهای 1388 تا 1392 تغییر سال مالی داشته باشند.

1. شركتهای سرمایه گذاری،واسطه گری،هلدینگ،لیزینگ،بانكها و نهادهای پولی و بیمه از نمونه حذف شده اند.

1. شركتهانباید وقفه معاملاتی بیش از 6 ماه داشته باشند.

1-10تعاریف نظری کلیدواژه ها:
کیفیت حسابرسی: کیفیت حسابرسی را توانایی حسابرس برای کشف تقلب وضعف  در سیستم حسابداری مشتری و گزارش آن تعریف کرده اند. کیفیت­حسابرسی توانایی حسابرس برای استفاده ازروش های وتکنیکهایی است که برای کاهش اشتباهات وتقلب ازطریق دستیابی به شواهد کافی ومتقاعد کننده به منظورحفاظت از بخش­های مربوط­صورت می­گیرد
محافظه کاری حسابداری: معنی سنتی محافظه کاری پیش بینی هیچ سود ولی پیش بینی همه زیان می باشد. به طور­کلی مفهوم محافظه­کاری حسابداری به این معنی است که شرکت باید حداقل ارزش دارایی هاودرآمدها و به عبارت دیگر حداکثرارزش بدهی­ها و هزینه هاراگزارش کند. محافظه کاری حسابداری یکی از فرض های پایه ای گزارش مالی می باشد که تمایل شرکت برای شناسایی سریعتر خبر بد نسبت به خبرخوب را نشان می دهد.
دوره ی تصدی حسابرس:به تعداد سالهای متوالی که یک شرکت خاص توسط یک شرکت حسابرسی مورد حسابرسی قرار می گیرد.
رتبه حسابرس: کیفیت کار مؤسسات حسابرسی کننده از یکدیگر متفاوت بوده و محققان از جانشین هایی برای تمایز میان مؤسسات حسابرسی با کیفیت بالا ازمؤسسات حسابرسی با کیفیت پایین استفاده می نمایند
 
1-11) ساختار تحقیق
در این فصل کلیاتی از پژوهش و شیوه انجام آن ارائه گردید. در فصل دوم مبانی نظری پژوهش و پیشینه ای از تحقیقات مرتبط انجام شده در داخل و خارج از کشور ارائه می گردد. در فصل سوم  روش انجام پژوهش از جمله نحوه گردآوری داده ها، نحوه محاسبه متغیرها و چگونگی آزمون فرضیه ها ارائه می­گردد. در فصل چهارم با عنابت به روش­های ذکر شده در فصل سوم، آزمون های مربوطه انجام و فرضیه ها برآورد می شوند و نتایج آماری حاصل از تخمین مدل ها ارائه می­گردند. در نهایت در فصل پنجم با توجه به مبانی نظری ارائه شده در فصل دوم و نتایج آماری بدست آمده در فصل چهارم، روابط بین متغیرهای پژوهش مورد تفسیر قرار می­گیرند و بر اساس نتایج بدست آمده پیشنهاداتی برای محققان ارائه می­ شود.
.Titman & Truman,1989
.Tevdello & Vanstralen,2008,p449